Jónas Kristjánsson -

Ein fjöður = sjö hænur

13/09/2014 — Punktar

Sigmundur Davíð er gefinn fyrir ýkjur. Magnar eina fjöður upp í sjö hænur: „Það er ekki langt síðan að það kom upp mjög alvarlegt mál í Danmörku bara fyrir tveimur vikum síðan, þar sem fjöldi fólks lést og þúsundir, tugþúsundir sýktust vegna sýkingar í matvælum.“ Ekki er fótur fyrir þessari fullyrðingu, bara sú fjöður, að 34 Danir hafa sýkzt af listeríu á þessu ári, svipað og í meðalári. SDG er vanur að segja æsifréttir. Fræg var fréttin um, að auðvelt væri að láta hrægamma borga skuldurum 300 milljarða. Núna er hann að reyna að magna hysteríu í garð evrópskra matvæla. Enginn mundi ráða svo ruglaðan sögumann á fjölmiðil.

F. Dorsoduro & San Polo

13/09/2014 — Borgarrölt, Feneyjar

Guggenheim: Joan Miró

Sunnanverður tanginn milli Canal Grande að norðanverðu og Feneyjalóns að sunnanverðu. Nafnið þýðir, að jarðvegur er hér þéttari og traustari en víðast annars staðar í borginni. Þungamiðja hverfisins er listasafnið Accademia og brúin, sem er fyrir framan safnið og tengir hverfið við meginhluta miðborgarinnar.

Á sjálfum tanganum vestan við Accademia er rólegt íbúðahverfi vel stæðra Feneyinga og útlendinga. Austan við safnið er fjörugra hverfi miðstéttafólks og allra austast við hafskipahöfnina er verkamannahverfi. Suðurbakkinn við lónið er vinsæll slökunarstaður með útikaffihúsum, þar sem fólk sameinar sólskinið, útsýnið og sjávarloftið.

Við tökum bát frá Palazzo Ducale yfir Canal Grande til Dorsoduro og byrjum gönguna austast, við bátastöðina Salute, fyrir framan kirkjuna.

Næstu skref

Internetið er framtíðin

13/09/2014 — Punktar

Samkvæmt Jóni Þór Ólafssyni er þróun internetsins mesta forgangsmál pírata. Býður tækifæri til aukinnar hagsældar og verðmæta. Netbyltingin er iðnbylting nútímans. Fólk og fræðimenn fletta á augabragði upp í hafsjó upplýsinga um allt, sem hugurinn girnist. Netið er uppspretta nýsköpunar og aukinnar atvinnu. Fyrirtæki eru meira eða minna farin að lifa í netinu og á netinu. Mikilvægt er, að forsjárhyggja skerði ekki réttindi notenda til netsins. Sumir virðast halda netið vera tímasóun og boðbera kláms. Rétt eins og menn reyndu að brjóta vélar í iðnbyltingunni. Ísland er orðið þróað netland og á að verða það enn frekar.

Nýtt skrípó forsætis

12/09/2014 — Punktar

Ofan á annað rugl Sigmundar Davíðs er hann farinn að mæta í pörtum á alþingi. Gera þarf kröfu til, að hann mæti með litskreytta hatta til að sýna, hvort hann er þar sem forsætis eða sem dómsmála. Þegar hann þykist vera þar sem dómsmála, vill hann ekki svara spurningum sem forsætis. Getur semsagt brugðið sér í gervi eftir hentugleikum hverju sinni. Þarf þá ekki að svara þungbærum spurningum. Forseti alþingis lætur hann komast upp með að haga sér eins og óþægðarkrakki. Að vísu er sá galli við hugmyndina um mislitu hattana, að þá getur SDG skipt ótt og títt um hatta, allt eftir því hvaða óvinir nálgast hann hverju sinni.

G. Cannaregio

12/09/2014 — Borgarrölt, Feneyjar

Cannaregio

Nyrzti hluti hverfisins er fyrst og fremst íbúðabyggð með litlum verzlunum og verkstæðum í bland, næsta upprunalegur að útliti. Víða eru þar tiltölulega beinir og breiðir skurðir með gangfærum bökkum. Syðsti hluti hverfisins er líkari öðrum hverfum Feneyja og einkennist af samgöngum milli brautarstöðvar og Rialto-brúar, bæði á Canal Grande og á tiltölulega greiðfærri gönguleið.

Í annarri gönguferð fórum við um suðausturhorn hverfisins til að skoða kirkjurnar San Giovanni Crisostomo og Santa Maria dei Miracoli, svo að við sleppum þeim hluta í þessari gönguferð.

Við hefjum ferðina við Fondamente Nuove bátastöðina á norðurströnd Feneyja. Þangað komumst við með almenningsbátum 23 og 52.

Næstu skref

3. Inngangur – Tivoli

12/09/2014 — Borgarrölt

Tivoli, Færgekroen

Vorið er talið komið til Kaupmannahafnar, þegar hlið Tivoli eru opnuð 1. maí ár hvert. Þá flykkjast Danir og ferðamenn til að skemmta sér í þessum garði, sem tæpast á sinn líka í heiminum að fjölbreytni og hinu sérstaka danska fyrirbæri, sem kallast “hygge”.

Ekkert er líklegra til að dreifa streittu og eyða döpru geði en einmitt Tivoli. Staðurinn er svo magnaður áreynslulausri, danskri glaðværð, að hann ber höfuð og herðar yfir nafna sína og Disneylönd í öðrum löndum. Og hann er enn danskur, þótt ferðamenn setji líka svip á hann.

Frá 1843 hefur þessi merki skemmtigarður verið í hjartastað Kaupmannahafnar, ánægjulegur staður hvíldar og tilbreytingar, aðeins steinsnar frá umferðarþunga miðborgarinnar. Hér göngum við úr raunveruleikanum inn í furðulegan og fallegan ævintýraheim.

Gamli miðbærinn

2. Inngangur – Verzlun

12/09/2014 — Borgarrölt

Gisting-hótel

Mikið úrval góðra hótela er í miðborg Kaupmannahafnar, þar sem mest hið skoðunarverða er, flest áhugaverðustu veitingahúsin og bjórkrárnar, skemmtana- og menningarlífið. Enginn ætti að vera í vandræðum með að finna hótel sér við hæfi á þessum slóðum gangandi fólks. Eini gallinn er, að svigrúm verðs, frá hinu dýrasta til hins ódýrasta, er þrengra en í flestum öðrum stórborgum.

Els, restaurant,

Að dönskum hætti eru hótelherbergi yfirleitt tandurhrein og snyrtileg. Sum hótelin hafa verið innréttuð á listfenginn hátt innan í gömlum húsum og skara að því leyti fram úr öðrum hótelum, hvað þá hinum ópersónulegu keðjuhótelum.

Veitingar

Mikil breyting hefur orðið í veitingamennsku Kaupmannahafnar, síðan fyrsta útgáfa þessarar bókar var rituð. Þar hefur á síðustu áratugum orðið hliðstæð bylting nýfranskra áhrifa og varð um svipað leyti á Íslandi. Danir hafa lagað hefð sína að nýjum siðum og bjóða nú betri mat en nokkru sinni fyrr.

Verzlun-búðaráp

Við lítum í búðir, þegar við komum til Kaupmannahafnar. Ekki til að verzla ódýrt, því að verðlag er þar hærra en víðast annars staðar í heiminum. Við förum í búðir til að skoða og handleika hagnýta listmuni, sem Danir eru frægari fyrir en flestar aðrar þjóðir.

Larsen, Strøget

Verzlanir Kaupmannahafnar eru sannkallað ævintýraland fágaðrar smekkvísi og rótgróins handverks. Engin verzlunargata heims jafnast á við Strikið í samþjappaðri fegurð og einfeldni nytjahluta. Á 15 mínútna gönguleið er verzlun við verzlun, fullar ævintýra til að njóta.
Búðaráp er einfaldast að stunda á Strikinu og göngugötunum út frá því. Þar standa þéttast þær verzlanir, er hafa á boðstólum vörur, sem ferðamenn hafa áhuga á að skoða og handleika og kannski kaupa. Þar eru seldar einkennisvörur Dana.

Mesta samþjöppun frægðarbúða er við austanvert Strikið, frá Heilagsandakirkju að Kóngsins Nýjatorgi. Í framhaldi af Strikinu til beggja enda eru líka vinsælar verzlunargötur. Handan Kóngsins Nýjatorgs er Stóra Kóngsinsgata, þétt skipuð verzlunum, og handan Ráðhústorgs er Vesterbrogade.

Næstu skref

A. Kaupmannahöfn

12/09/2014 — Borgarrölt, Kaupmannahöfn

Litla heimsborgin

Ferðamenn úr öllum heimshornum hafa borið Kaupmannahöfn þá sögu, að hvergi sé betra að vera gestur en einmitt þar. Hin lífsglaða borg er ein hin vingjarnlegasta í heimi, opinská og alþjóðleg, án þess að hafa glatað dönskum siðum, hefðum og menningu.

Strøget

Danir hafa tamið sér áhyggjulausa framkomu heimsmanna, stríðnislega gamansemi prakkara og listræna dirfsku handverksmanna. Þeir hafa opnað upp á gátt glugga sína til umheimsins og eru þó engum líkir.

Auðlindir eiga þeir fáar, aðrar en hugvitið, sem bezt kemur fram í heimsfrægum listmunum. Allt verður að gersemi í höndum þeirra, gler, leir og viður, silfur, stál og skinn. Og hvergi er betra að sjá þetta en einmitt í Kaupmannahöfn.

Strøget

Ekkert er þar stærra eða í sjálfu sér merkilegra en í hvaða annarri heimsborg. Til eru stærri kastalar, söfn og fornminjar, garðar og verzlanir. En slíkir áningastaðir ferðamanna hafa sérstakt, danskt aðdráttarafl í Kaupmannahöfn.

Og svo er það lífið sjálft, sem dregur ferðamenn til borgarinnar, er endurspeglar nútímann, blíðan og stríðan í senn, allt frá vonleysi fíkniefnaneytandans upp í hófsama lífslyst. Í þessari bók munum við einkum staðnæmast við hið síðarnefnda.

Hér flýtur bjór og vín með góðum mat. Hér er samvera og einvera á kaffihúsum og krám, í göngugötum og görðum. Hér er notalegt að vera, því að gestir að utan eru yfirleitt fljótir að finna hinn danska takt.

Næstu skref

Huglaust Ísland sat hjá

12/09/2014 — Punktar

Ísland rambaði fyrir nokkrum árum á brún gjaldþrots. Ætti að styðja samstarf fjölþjóða um varnir gegn slíkri ógæfu, þar með töldum hrægammasjóðum. Huglaust Ísland sat samt hjá í atkvæðagreiðslu á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna um sameiginlegar varnir. Vissulega var tillaga þróunarríkjanna tempruð og óljós vegna þrýstings hagsmunaaðila. Hún felur samt í sér yfirlýsingu um siðferði í fjárhagslegum samskiptum ógæfuríkja og bankstera. Ísland ætti að styðja slíkt mál á öllum stigum þess, einnig fyrstu skrefin. Tillagan var að vísu samþykkt með þorra atkvæða. En frammistaða Íslands í atkvæðagreiðslunni var ömurleg.

Grýta smjöri og rjóma

11/09/2014 — Punktar

Kokkar á Íslandi hafa lítið kynnt sér heilsufræði og allra sízt orkuþörf fólks. Fáránlegt er að setja 3000 kaloríur á disk manns, sem má borða 2000 kaloríur á heilum degi. Mér er minnisstætt veitingahús á Akureyri, þar sem fiskurinn kom í pönnu á floti í hálfu kílói af smjöri. Slíkt kann að henta rugluðum forsætis á „íslenzku leiðinni“ í megrun, en alls ekki venjulegu fólki. Oftar eru það þó minni háttar atriði, sósur og froður, sem magna kaloríumagn rétta. Kokkar þurfa að læra að taka tillit til næringarfræða og hætta að pumpa upp offitusjúklinga. Eldamennska felst ekki í að grýta smjöri, hveiti og rjóma í potta og pönnur.

H. Isole

11/09/2014 — Borgarrölt, Feneyjar

Sana Maria Assunta, Torcello, ein elzta kirkja Feneyja

Gaman er að gefa sér tíma til að skoða eyjarnar umhverfis miðborgina í Feneyjum. Þær hafa hver sína sérstöðu.

Klaustureyjan San Giorgio er andspænis hertogahöllinni og hin langa og mjóa Giudecca er andspæns borgarhverfinu Dorsoduro. Austan borgar er baðstrandareyjan Lido. Norðan borgar eru kirkjugarðseyjan San Michele, glergerðareyjan Murano, blúndugerðareyjan Burano og svo eyðieyjan Torcello, sem kemur mest á óvænt.

Næstu skref

17. Verona – Castelvecchio

11/09/2014 — Borgarrölt

Castelvecchio

Castelvecchio

Við förum frá kirkjunni til baka eftir Via Duomo, beygjum til hægri og förum 1200 metra eftir Corso Cavour að gamla borgarkastalanum, Castelvecchio.

Fagurlega hannaður kastali Scaligeri-hertoganna, reistur 1355-1375, á valdatíma Cangrande II, enn í góðu ástandi og hýsir nú glæsilega skipulagt listasögusafn, sem auðvelt er að skoða í réttri tímaröð. Það spannar síðrómverska list, frumkristna list, miðaldalist og list endurreisnartímans, þar á meðal verk Giovanni Bellini, Tiziano og Veronese.

Ponte Scaligero

Ponte Scaligero

Handan vopnadeildar safnsins er göngubrú, sem veitir gott útsýni til brúarinnar Ponte Scaligero.

Miðaldabrú, reist 1354-1376, á valdaskeiði Cangrande II, helzti vettvangur gönguferða borgarbúa nú á tímum. Brúin skemmdist í heimsstyrjöldinni síðari, en hefur verið gerð upp að nýju.

Frá Castelvecchio er bein, 600 metra leið eftir Via Roma til Piazza Brà, þar sem við hófum þessa gönguferð um Verona.

Þar með lýkur ferð okkar til Verona og dvöl okkar á Feneyjasvæðinu. Ef við ætlum til Feneyja, er gott að vita, að þangað eru 114 km á hraðbrautinni.

Úti að sinni er Feneyjaævintýri.

16. Verona – Duomo

11/09/2014 — Borgarrölt

Palazzo di Vescovo

Duomo

Við förum til baka yfir rómversku brúna og upp brekkuna handan hennar að dómkirkjunni. Við afturenda kirkjunnar förum við hjá anddyri biskupsgarðsins, Palazzo di Vescovo.

Gotneskur inngangur hallar dómkirkjubiskupsins.

Duomo

Við förum fram fyrir kirkjuna og inn á torgið fyrir framan hana.

Dómkirkjan hefur verið gerð upp og geislar hinum mildu steinlitum, sem hún bar upprunalega. Elzti hluti hennar er frá 12. öld og framhliðin er í rómönskum langbarðastíl, hönnuð af Nicolò.

Bleikar súlur halda uppi kirkjuþakinu. Helzta meistaraverk kirkjunnar er Upprisan eftir Tiziano, frá 1535-1540, í fyrstu kapellunni vinstra megin.

Frá kirkjunni er innangengt í skírnhúsið, sem raunverulega er 8. aldar múrsteinskirkja, San Giovanni in Fonte, með 12. aldar framhlið úr marmara.

Næstu skref

15. Verona – Teatro Romano

11/09/2014 — Borgarrölt

Teatro Romano & Castel San Pietro

Teatro Romano

Frá bakhlið kirkjunnar förum við norður og niður brekkuna að ánni Adige, yfir hana á rómversku brúnni Ponte della Pietra og suður með bakkanum hinum megin að rómverska leikhúsinu, Teatro Romano, alls um 400 metra leið.

Rómverskt leikhús frá 1. öld fyrir Krist, tíma Ágústusar keisara, og er enn notað til leiksýninga. Áður voru þar sýnd leikverk eftir Plautus, en nú er þar haldin árleg Shakespeare-hátíð. Leikhúsið er byggt inn í árbakkann og veitir gott útsýni frá heillegum áhorfendapöllum yfir ána til miðborgarinnar.

Castel San Pietro

Frá leikhúsinu er farið í lyftu upp í klaustrið fyrir ofan, Castel San Pietro.

Klaustrinu ofan við rómverska leikhúsið hefur verið breytt í fornminjasafn með frábæru útsýni yfir borgina og héraðið. Í safninu eru meðal annars fornar steinfellumyndir.

Næstu skref

14. Verona – Sant’Anastasia

11/09/2014 — Borgarrölt

Sant’ Anastasia

Við förum norður með austurhlið Palazzo di Cangrande 100 metra eftir götunni Cavaletto og beygjum til hægri í Corso Sant’Anastasia, sem liggur að einni höfuðkirkju borgarinnar, aðra 100 metra til viðbótar.

Sant’Anastasia er voldug og háreist klausturkirkja Dóminíkusarmunka í rómönskum stíl frá 1290, með gotneskum inngangi, skreyttum veggfreskum frá 15. öld.