Níl og miðborg Cairo
Höfuðborgin Cairo er stærsta borg miðausturlanda með sextán milljónir íbúa. Eins og títt er um heimsborgir þriðja heimsins er Cairo að springa af fólki, bílum og hávaða. Þar eru þó þrjár vinjar, sem ferðamenn sækjast eftir, Þjóðminjasafnið, bazarinn og moskurnar. Svo eru risastóru píramídarnir við Giza beinlínis í úthverfi borgarinnar.
Andlitsgríma Tutankhamen faraó í fornminjasafninu í Cairo
Stytta af Nefertiti drottningu í þjóðminjasafninu í Cairo
Egyptaland er eitt ein af örfáum vöggum heimsmenningar og hefur að mestu verið eitt og sama þjóðríkið í nærri tólf þúsund ár. Þarna skapaðist á sjálfstæðan hátt ræktun lands, ritun tungumáls, fjölmennar borgir, skipulögð trúarbrögð og miðlæg stjórnsýsla.
Gríðarlegar minjar eru til um sögu Egyptalands, höggnar í stein og ritaðar á papýrus. Þessar minjar má finna um allan Nílardal frá Asswan í suðri til Miðjarðarhafs í norðri. Skurðpunktur þessarar sögu er Þjóðminjasafnið í Kairó.
Egyptaland er eitt af fjölmennustu ríkjum heims með 90 milljónir íbúa. Allur þorri þeirra býr á mjóu belti umhverfis ána Níl, sem er móðir lands, þjóðar og menningar.
Hér hafa Grikkir verið, Rómverjar, Arabar, Tyrkir og Bretar, og hafa allir markað spor í sandinn. Samt er Egyptaland enn til sem Egyptaland eins og það var fyrir tólf þúsund árum.
Verði raforka seld á markaðsvirði til stóriðju og á rafstreng til Evrópu, munu orkutekjur sex-áttfaldast. Þar með mun auðlindarenta þjóðarinnar vaxa um tugi milljarða á ári. Greiða þarf niður orkuverð til almennings til að brúa bilið milli markaðsverðs og almannaverðs. Nettóhagur þjóðarinnar mun samt nema tugum milljarða á ári. Sami hagnaður verður af markaðsverði á auðlindarentu útgerðar, tugir milljarða á ári. Markaðsbúskapur auðlinda mun borga niður þjóðarskuldir, tryggja öllum ókeypis heilsugæzlu, borga nýjan Landsspítala, vernda skólakerfið og borga ellilífeyri. En þá þarf að reka bófana úr ríkisstjórn og af alþingi.
Koma mætti öllum vanda Íslendinga í lag, væri aðgangur að auðlindum leigður á markaðsverði. Auðlindarenta á markaðsverði í sjávarútvegi og raforku mundi auka tekjur þjóðarinnar um tugi milljarða á hverju ári. JÓN STEINSSON, hagfræðingur við Columbia-háskóla í New York, áætlar, að markaðsverð auki auðlindarentu um 70 milljarða á hverju ári. Og þá er ekki enn farið að tala um markaðsverð á auðlindarentu ferðaþjónustu og auðlegðarskatt á helztu stórþjófana. Í veginum standa fyrst og fremst Framsókn og Sjálfstæðis, sem ekki þolir markaðsbúskap. En auðlindabófar hafa einnig umboðsmenn í öllum öðrum flokkum á alþingi.
Ég hef áður sagt ykkur frá fínni gistingu í Bruxelles á Chez Dominique, rétt hjá Grand Place, á €100 nóttin. Frábær gisting er líka á Carmelites Guesthouse, rétt við Manniken Pis á €110 og á Art de Sejour á sömu slóðum á €140. Einnig má líta á stærri hótel, Esperance á €115 eða Residence Les Ecrins aðeins lengra frá, á €100. Fortíðarþrá mín leiðir mig til borðs á Aux Armes des Brussels að éta þríréttað með kræklingapottrétti á €40. Enn betri matstaðir eru Comme Chez Soi á €150 og Sea Grill á €120, en þá er maður kominn upp í Michelin-verðlag. Kíkið á ódýrari Fin de Siecle, Ogenblik, Belle Maraichere og Switch. Góða ferð.
Einkennistákn Bruxelles er bronsstyttan eftir Hiëronymus Duquesnoy frá 1618 af pissustrák, sem mígur í brunn. Hin 400 ára gamla stytta er falin í Maison du roi við Grand Place, þar sem 600 ára gömul hús tróna í öllu sínu veldi. Á gamla staðnum er kópía af stráknum frá 1965. Út frá torginu liggja matargötur. Borgin er fræg fyrir feita útgáfu af fræga franska eldhúsinu. Þar má rölta dögum saman milli matarhúsa og hvílast þess á milli í súkkulaðibúðum. Mitt uppáhald þarna er kræklingapottur í fornfrægu Aux Armes des Brussels, þríréttað á €40. Flott gisting á €100 fæst á Chez Dominique. Báðir staðirnir eru rétt við Grand Place.
Bryndís Kristjánsdóttir skattrannsóknastjóri fékk sýnishorn af lista, nöfn 50 Íslendinga með falið fé í skattaskjólum. Sýnishornið átti að sýna fram á, að lengri skattsvikaralistinn fæli í sér góð kaup. Lausleg könnun leiddi í ljós, að þarna mætti endurheimta gífurlega peninga. Samt treysti Bryndís sér ekki til þess sem skattrannsóknastjóri. Setti málið í hendur Bjarna Benediktssyni, sem alls ekki er skattrannsóknastjóri. Bjarni á auðvitað ekkert að hafa með þetta að gera, en svona illa er komið fyrir embættismanninum. Bjarni þæfir málið núna og vonar, að gullfiskarnir gleymi þessu sem fyrst. Þetta er Ísland í dag.
Framtíðina sáuð þið í sjónvarpsfréttum í gær. Meðan Landspítalinn verður látinn grotna niður í fátækraspítala, mun einkaspítalinn rísa í Smáralind. Þar fá þeir allra auðugustu þjónustu, meðan fátæklingar og miðstéttir sæta almannaþjónustu í rústum gamla tímans. Engilsaxneskur tími gengur í garð að hætti Bretlands og Bandaríkjanna. Stéttaskipting magnast og mörgum á eftir að verða hverft við. Héldu sig vera í efri miðstétt og mundu njóta svipaðra þæginda og hinir ríku, sem stálu þjóðarauðnum. Svo verður ekki, fjölmennar miðstéttir sökkva í sama fen vonleysis og fátæklingarnir. Stéttaskiptingin magnast hratt. Ísland í dag.
Fyrrum bankastarfsmaður, Halla Sigrún Hjartardóttir, fékk lánað í bankanum fyrir stórum hlut í Skeljungi. Seldi svo hlutinn fyrirtæki á vegum bankans og tók 830 milljónir í gróða af millifærslunni einni. Þetta var bankasnilld ársins 2013 að hætti ársins 2008. Var svo verðlaunuð af ríkisstjórninni með formennsku stjórnar Fjármálaeftirlitsins. Á semsagt að hafa eftirlit með gerningum af þessu tagi! Er þetta ekki dæmigert fyrir ríkisstjórn bófaflokka, sem hefur að markmiði að ræna þjóðina í þágu auðgreifa? Og svona grimmt verður haldið áfram næstu þrjú árin. Venjuleg fólk á tvo kosti: Flýðu land eða gerðu byltingu.
Hér eru svo að lokum nokkrir ferðafélaganna á tröppum Þjóðminjasafnsins í Tehran
Hvolf Armensku kirkjunnar
Armenska kirkjan
Armenar flúðu hundruðum þúsunda saman frá Tyrkjaveldi undan ofsóknum soldáns í upphafi 17. aldar og settust hér að í skjóli Persakeisara. Þetta er þeirra höfuðkirkja. Að utan er kirkjan hversdagsleg, en að innan er hún þakin glæsilegu mósaík í persneskum stíl. Öfugt við moskurnar er hér mikið af litskrúðugum biblíumyndum af fólki. Við kirkjuna er safn fágætra bóka frá fyrri öldum. Nú á tímum búa 200-300 þúsund kristnir Armenar í landinu.
Hér endar þessi ferð um minjar fortíðar í Persíu nútímans.
Pol-e Khaju brúin yfir þurran farveg yfir Zāyande fljótsins
Ein fegursta brúin yfir Zāyande fljótið er Pol-e Khaju, reist um 1650 sem brú og stífla í senn, svo og útivistarsvæði fyrir borgarbúa. Brúin er 133 metra löng og hefur 24 steinboga. Áður fyrr voru tehús og verzlanir á brúnni.
Fjörutíu súlna höllin í stórum garði með bunulæk, sumarhöll keisaranna á tíma Safavída. Að því leyti ólík öðrum skreytingum múslima eru hér stór málverk af fólki og fólkorrustum. Garðurinn er svo frægur að fegurð, að hann er kallaður Persneski garðurinn.
Kakh-e Chehel Sotun garðurinn
Kalkh-e-Ali Qapu höllin
Ali Qapu er sex hæða afleggjari konungshallarinnar, sem er vestanvert að baki Ali Qapu, eins konar útsýnispallur, móttökuhús sendiherra og veizlusalur og hljómlistarsalur með yfirsýn yfir risavaxið torgið.
Að grunni er Stóri bazarinn meira en þúsund ára gamall og var lengi einn stærsti bazar miðausturlanda. Verzlanir eru ekki lengur þar eingöngu, heldur hafa dreift sér allt umhverfis Naghsh-e-Jahan torgið. Þarna eru tehús og veitingahús, vinsæl af ferðamönnum. Þar á meðal er Azadegan tehúsið og Bastani veitingahúsið.
Azadegan tehúsið
Bastani veitingahúsið
Masjed-e-Shah (Imam) moskan
Masjed-e-Shah er eitt helzta meistaraverk persneskrar byggingalistar, fagurlega þakin að utan og innan með sjö lita mósaíki og skrautskrifuðum ritningargreinum. Þegar komið er inn um hliðið að torginu blasa við fjögur innhvolf og að baki þess stærsta er hvolf sjálfrar moskunnar með fágætum hljómburði.
Sheikh Lotf Allah moskan
Sheikh Lotf Allah moskan
Þetta er einkamoska konungsins og kvennabúrs hans með enn fegurra sjö lita mósaíki heldur en er í stóru moskunni við torgið.
Naghsh-e-Jahan (Imam) torgið
Isfahan hefur öldum saman verið ein stærsta borg Persíu, tvisvar höfuðborg landsins og stundum verið ein af stærstu borgum heims. Margir kaupmenn gistu í Isfahan á silkiveginum til Kína.
Þökk sé áveitum er þessi borg í eyðimörkinni eins og skógur, með röðum trjáa við gangstéttar beggja vegna gatna. Zāyande fljótið gaf borginni áður líf, en nú er farvegurinn oftast þurr. Einnig eru þarna margir garðar, þar á meðal eitt af stærstu torgum heims, Naghsh-e-Jahan.
Naghsh-e-Jahan (Imam) torgið
Þetta torg var lagt um 1600, á valdaskeiði Safavída, rúmlega hálfur kílómetri að lengd og 160 metra breitt. Helztu mannvirki við torgið eru frá sama tíma, Masjed-e-Shah moskan að sunnanverðu, Ali Qapu höllin að vestanverðu, Sheikh Lotf Allah moskan að austanverðu og Qeisarieh hliðið að Stóra bazarnun að norðanverðu. Torgið er á heimsminjaskrá Unesco.
