Grotta Azzurra, Capri

Grotta Azzurra

Grotta Azzurra, Capri

Frægasta náttúruundur eyjarinnar er Blái hellirinn, þar sem heiðblá birta endurvarpast gegnum vatnið. Skipulagðar ferðir eru í hellinn, sumpart tengdar hringsiglingu um eyna. Þá má líka sjá Græna hellinn, sem endurspeglar grænni birtu, hvíta hellinn, sem hægt er að ganga upp í; og Faraglioni-kletta, sem siglt er gegnum.

Anacapri

Anacapri er ekki eins ferðamannalegur staður og Capri. Þaðan er farið landleiðina niður að Bláa hellinum. Og þaðan er farið í stólalyftu upp á hæsta fjall eyjarinnar, Monte Solaro, þaðan sem er ógleymanlegt útsýni í góðu veðri um alla eyna, Napoliflóa og Appeniafjöll.

Hér með lýkur Rómarferð okkar.

Capri

Marina Grande, Capri

Utan við Sorrento-skaga er Capri, sæbrött klettaeyja, 6×3 km, með mildri veðráttu og ríkulegum gróðri, eftirsóttur dvalarstaður allt frá tíma rómversku keisaranna.

Aðalþorpið á eynni heitir líka Capri og er uppi á hrygg milli fjalla, með hafnir á báða vegu, Marina Piccola í suðri og Marina Grande í norðri, þar sem ferðamenn koma til hafnar. Austar á eynni og enn hærra er annað þorp, Anacapri, tengt aðalbænum með vegi, sem liggur um bratta kletta.

Engir einkabílar eru á Capri, aðeins litlir strætisvagnar, leigubílar og rafhjól, sem flytja vörur og farangur. Flestar götur í þorpinu eru göngugötur, sumar hverjar með engum húsum í sömu hæð, en bröttum tröppum upp í hús fyrir ofan og niður í hús fyrir neðan. Frá aðaltorginu, Piazza Umberto I eru stuttar gönguleiðir til útsýnisstaða á borð við Cannone Belvedere, Tragara Belvedere og Giardini Augusto, svo og löng og brött gönguleið upp til rústanna af höll Tiberiusar keisara, sem húkir efst uppi á kletti.

Næstu skref

Amalfi-strönd

Amalfi ströndin

Eftir skoðun Pompei er rétt að drífa sig til Sant’Agata sui due Golfi, sem er nálægt Sorrento, um 40 km frá Pompei og 60 km frá Napoli, til að finna sér gistingu. Síðan þarf að búa sig undir kvöldverð í bezta veitingahúsi Suður-Ítalíu, Don Alfonso.

Um sæbratta Amalfi-ströndina liggur krókóttur vegur frá Sant’Agata sui due Golfi til Salerno, um 80 km leið. Þetta er talin ein fegursta strandlengja Ítalíu. Niðri í djúpum giljum liggja fámenn fiskiþorp með litla víkurrennu til sjávar. Utan í sjávarhömrum hanga sumarhús auðmanna.

Fyrsta þorpið á leiðinni er hótelbærinn Positano, gamalt fiskimannaþorp, sem orðið er að ferðamannabæ. Þorpið stendur í brattri hlíð, þar sem sums staðar eru hamrar milli húsa. Hvítkölkuð húsin minna á gríska eða spánska eyju.

Vallone di Furore er hrikalegasti hluti leiðarinnar. Þar kúrir lítið fiskiþorp undir klettum og bröttum hlíðum.

Ferðamannabærinn Amalfi hefur gefið leiðinni nafn sitt. Þar eru húsin hvít eins og í Positano, en ströndin ekki eins hrikaleg, svo að þar er pláss fyrir pínulítinn miðbæ með kirkju í austrænum stíl.

Frá Salerno eru um 60 km til baka til Napoli.

Næstu skref

Steinfellugólf í Pompei

Pompei

Gatnamót með stiklusteinum í Pompei

Frá Herculanum eru 15 km til Pompei og á leiðinni er gott útsýni til Vesuviusar.

Þetta var 25.000 manna kaupsýslubær, sem grófst á 2 dögum í 6-7 metra þykku öskulagi, þegar eldfjallið gaus árið 79.

Eftir uppgröft á svæði, sem er 2 km langt og 1 km, þar sem það er breiðast, er hægt að sjá í hnotskurn, hvernig lífið hefur verið í slíkum bæ fyrir rúmlega nítján öldum. Enn sjást kosningaslagorð á vegg og klámmyndir í hóruhúsi.

Svæðið er stórt, svo að bezt er að fá sér leiðsögumann til að nýta sem bezt þann tíma, sem er til umráða.

Aðaltorg er í bænum, umlukt hofum Jupiters, Apollos og Vespanianusar, svo og 67 m langri verzlunar- og dómstólabyrðu.

Fórnarlamb náttúruhamfaranna í Pompei

Leikhúsin eru tvö, annað fyrir 5000 manns og hitt fyrir 800. Vel hönnuð og vönduð baðhúsin eru einnig tvö, þar á meðal Terme Stabiane, þar sem sjá má steingerða líkami fórnarlamba gossins. Hringleikahúsið er það elzta, sem fundizt hefur, frá 80 f.Kr. Margir eru barirnir við aðalgötuna. Þarna má líka sjá hvert Insula á fætur öðru, nokkurra hæða íbúðablokkir með innigarði.

Bezt varðveitta húsið er þrautskreytt íbúð Vetti bræðra, ríkra kaupmanna, Casa dei Vettii. Þar eru vel varðveittar freskur á veggjum og garður með styttum og brunnum.

Ef tími er nægur, borgar sig að taka krókinn til Villa dei Misteri, þar sem eru stórar og glæsilegar freskur, sem sýna launhelganir Dionysiosar.

Næstu skref

Casa dei Vetti, Pompei

Herculanum

Frá Napoli eru 10 km til Herculanum, 5000 manna fiskimannaþorps, sem drukknaði í leðju, þegar Vesuvius gaus árið 79. Þorpið er mun minna og fátæklegra en Pompei, en hefur það fram yfir, að timbur hefur sums staðar varðveitzt með því að steingervast í 12 metra djúpri leðju. Heilu húsin hafa raunar varðveitzt með timbri, eldunaráhöldum og húsgögnum.

Uppgröfturinn er um 150×250 metrar að flatarmáli. Þrjár aðalbrautir liggja samsíða um bæinn og tvær aðalbrautir þvert á þær. Bezt er að fara fyrst í Casa dell’Albergo, sem er rétt við tröppurnar niður í rústirnar, fara síðan þaðan yfir í götuna Cardo IV upp að aðaltorginu Forum, og loks til baka aftur eftir götunni Cardo V. Skynsamlegt er að fá leiðsögumann og segja honum, hve mikinn tíma þú hefur.

Þarna má meðal annars sjá steinfellumyndir í gólfum, baðhús bæjarins með aðskildum svæðum fyrir kynin, verzlanir með afgreiðsluborði við götu, höggmynd af hjartardýrum og hálfbrunnin húsgögn.

Næstu skref

Napoli

Liðin er sú tíð, að Napoli var fallegur bær. Hann er hávaðasamur og illa farinn af óheyrilegri bílaumferð. Auk þess er þar öflugt Camorra-glæpafélag og rán og þjófnaðir eru tíðir. Hins vegar er hann vel í sveit settur fyrir þá Rómarfara, sem vilja skoða draugabæina Herculanum og Pompei, ganga á Vesuvius, aka Amalfí-strönd eða skreppa til Capri. Of langt er að fara frá Róm og til baka á einum degi, því að vegalengdin er 219 km. Hótelin á ströndinni sunnan við konungshöllina í Napoli eru kjörinn áningarstaður.

Galleria Umberto I

Castel Nuovo

Hinn voldugi kastali, Castel Nuovo, við höfnina í Napoli var reistur 1282, umkringdur djúpu og breiðu kastalasíki. Borgarmegin við hann er inngangur í líki tveggja hæða sigurboga, reistur 1467.

Konungshöllin, Palazzo Reale, er við hlið kastalans, reist í upphafi 17. aldar og heldur útliti sínu, þótt hún hafi verið endurbyggð nokkrum sinnum. Hún er núna safn.

Á leiðinni milli kastala og hallar er farið framhjá Teatro San Carlo, óperu og leikhúsi frá 1737 og endurbyggðu 1816 í nýgnæfum stíl.

Andspænis leikhúsinu er Galleria Umberto I, krosslaga verzlunarmiðstöð undir feiknarlegu glerhvolfi.

Fyrir framan konungshöllina er hálfhringlaga risatorg, Piazza del Plebiscito.

Frá konungshöllinni eru aðeins 500 metrar að hótelhverfinu við ströndina suður frá miðbænum. Fyrir framan hótelin er Porto Santa Lucia, lystibátahöfn í skjóli við normanna-kastalann Castel d’Ovo, sem fékk núverandi útlit 1274.

Ef farið er lengra eftir ströndinni, er komið í næstu vík fyrir norðan, þar sem eru miklir garðar við ströndina, með útsýni til skagans Posillipo.

Næstu skref

Via Appia Antica

Castelli Romani er sameiginlegt nafn nokkurra smábæja í hæðunum 25 km suðaustur af Róm. Boðið er upp á daglegar skoðunarferðir í rútu og er þá oft einnig komið við í katakombunum við Via Appia Antica.

Via Appia Antica var lagður 312 f.Kr. og náði til Capua, Benevento og Brindisi. Snemma var farið að reisa grafhýsi umhverfis hann, því að bannað var að jarða fólk innan borgar. Enn er hægt að aka eftir þessum gamla vegi framhjá helztu katakombum kristinna manna í Róm, grafhýsi Romulusar, veðhlaupabraut Maxentiusar og grafhýsi Ceciliu Metella, svo og ótal smærri bautasteinum og minnisvörðum.

Þrjár katakombur eru til sýnis á þessum slóðum, Callisto, lokuð miðvikudaga; Domitilla, lokuð þriðjudaga; og Sebastiano, lokuð fimmtudaga.

Katakomba er ekki felustaður kristinna, heldur kristinn neðanjarðar-grafreitur, sem skiptist venjulega í nokkrar hæðir, því alltaf þurfti að grafa dýpra og dýpra, þegar minna varð um rými. Þær voru að mestu grafnar á 3. og 4. öld.

Castelli Romani

Castelli, Grottaferrata

Leiðin um Castelli Romani liggur venjulega fyrst til Castel Gandolfo, sem er á brún eldgígsins mikla, sem hefur myndað Lago di Albano. Í þessum bæ er sumarhöll og stjörnuskoðunarstöð páfans. Frá svölum framan við sumarhöllina er gott útsýni yfir vatnið.

Rocca di Papa er bær, sem hangir í hlíðum Monte Cavo, allur í bröttum tröppum og undnum göngusundum, hæsti bær í Castelli Romani.

Grottaferrata býr að baki virkissíkis yfir fallegu klaustri, þar sem kaþólskir munkar hafa frá 1004 notað ortódoksa helgisiði. Þar er kirkja með 12. aldar turni.

Í Frascati er miðstöð vínræktar og þar gnæfir svipmikil Villa Aldobrandini í hlíðinni yfir miðbæjartorginu.

Nú víkur sögunni að Napoli og Campania.

Næstu skref

Forum & Capitolum, Ostia

Ostia Antica

Hinn gamli hafnarbær Rómar, Ostia Antica, er 25 km suðvestan borgarinnar. Þangað má komast í lest, sem fer frá Porta San Paolo og tengist neðanjarðarlestakerfi borgarinnar. Bærinn hefur verið grafinn upp og er til sýnis. Hann er að mestu leyti frá 2. öld. Árframburður olli því, að hafnarstæðið eyðilagðist og bærinn lagðist niður, grófst í sand og hefur þannig varðveitzt.

Rústirnar eru tæplega 1,5 km að lengd. Frá innganginum er farið eftir aðalgötunni, Decumanus Maximus, framhjá kirkjugarðinum að baðhúsi Neptunusar, þar sem eru fagrar steinfellumyndir. Við hlið þess er nokkuð heillegt leikhús og að baki þess ferhyrnt fyrirtækjatorg, þar sem verzlunar- og siglingafyrirtæki höfðu búðir og skrifstofur í súlnagöngum.

Leiðin liggur svo eftir aðalgötunni beint að höfuðtorginu, Forum, þar sem er aðalhofið, Capitolum, reist á fyrri hluta 2. aldar. Marmarinn er horfinn, en undirstöður hofsins og hluti veggjanna stendur enn.

Í Ostia Antica má víða sjá merki svokallaðra Insulæ sem voru íbúðablokkir þess tíma, reistar umhverfis lokaðan, ferhyrndan húsagarð, stundum 3ja eða 4ra hæða.

Hægt er að verja miklum tíma í að rölta um hliðargötur bæjarins. Að því loknu er farin sama leið til baka eftir Decumanus Maximus.

Næstu skref

Michelangelo: Moses, San Pietro in Vincoli

San Pietro in Vincoli

Hér getum við lokið ferðinni eða gengið 900 metra, fyrst beint frá kirkjunni eftir Via Merulana og síðan til hægri eftir Via Giovanni Lanza. Þar sem sú gata mætir Via Cavour, eru til vinstri brattar tröppur og undirgöng og er þá komið að San Pietro in Vincoli.

Kirkjan er frá 432, en er einkum fræg fyrir þrjár höggmyndir eftir Michelangelo við gröf páfans Juliusar II, þar á meðal risastyttu af Móse, sem ferðamenn flykkjast að til að skoða. Hvor sínu megin við Móses eru styttur af Rakel og Leu, einnig eftir Michelangelo. Stytturnar á efri hæð eru hins vegar eftir lærisveina hans.

Nú er lokið skoðun Rómar og næst förum við um Lazio, hið forna Latinum, sem tungumálið Latína heitir eftir.

Næstu skref

Santa Maria Maggiore

Santa Maria Maggiore

Frá torginu förum við eftir breiðgötunni Via Cavour til Piazza del Esquilino, þar sem Santa Maria Maggiore er í brekkunni á vinstri hönd, ein af fjórum höfuðkirkjum Rómar, með Péturskirkju, Jóhannesarkirkju í Laterano og Pálskirkju utan múra. Við göngum kringum kirkjuna til að komast að framhlið hennar og inngangi á Piazza di Santa Maria Maggiore.

Kirkjan var upphaflega reist 432-440, en hefur smám saman breytzt mikið við endurnýjanir og viðbætur. Fordyrið að sunnanverðu er frá 12. öld. Kirkjuturninn, sem er hinn hæsti í Róm, er frá 1377. Núverandi útlit fékk kirkjan á 18. öld.

Að innan er kirkjubyrðan líkari uppruna sínum, til dæmis með jónískum súlnaröðum utan um miðskip, sem er jafnhátt og það er breitt. Í miðskipi, altarisboga og kór eru ofan súlnariðs upprunalegar steinfellumyndir frá 5. öld. Þær eru meðal elztu kristilegu steinfellumyndanna í Róm og sýna atburði úr biblíunni, en til að sjá þær vel þarf helzt sjónauka.

Santa Maria Maggiore

Á torginu fyrir utan er annar einsteinungurinn, sem rænt var frá innganginum að grafhýsi Augustusar.

Næstu skref

Fontana delle Naiadi & Terme di Diocleziano

Piazza Republica

Frá horninu förum við suðaustur eftir Via delle Quattro Fontane og síðan til vinstri eftir Via Nazionale að Piazza della Republica, sem oft er kallað Piazza Esedra, af því að það er í laginu eins og hálfhringur, hannað 1870. Á miðju torginu er brunnur, Fontana delle Naiadi, af fjórum berum stúlkum að berjast við sæskrímsli, og þótti brunnurinn dónalegur um aldamótin, þegar hann var reistur.

Terme di Diocleziano

Handan torgsins eru rústir baðhallar Diokletianusar keisara, sem var stærsta baðhöll fornaldar í Róm, 13 hektarar að flatarmáli og gat tekið 3000 baðgesti í einu, reist 295-305. Í baðhöllinni voru mismunandi heit böð eins og lýst er í kaflanum um Caracalla-baðhöllina, bókasöfn, tónleikasalir, garðar og sýningarsalir.

Böðin féllu úr notkun 538, þegar vatnsriðin til borgarinnar voru eyðilögð í upplausn þjóðflutningatímans. Eftir stendur nokkur hluti af innsta kjarnanum, þar sem var kaldi og volgi baðsalurinn, svo og innri sveigveggur heita baðsalarins, sem snýr að torginu.

Kaldi og volgi baðsalurinn varðveittust að nokkru, af því að þeim var breytt í kirkjuna Santa Maria degli Angeli. Michelangelo var falið að hanna kirkjuna 1561. Hann notaði veggi og form baðhallarinnar til að hanna krosskirkju, þar sem mest ber á þverskipinu. Í því er mikið safn málverka frá 18. öld.

Museo Nazionale Romano

Við förum til vinstri úr kirkjunni, göngum meðfram rústum baðhallarinnar fyrir hornið að inngangi í fornminjasafn, sem hefur verið innréttað í afganginum af rústum hallarinnar. Það er Museo Nazionale Romano, eitt merkasta safn grískra og rómverskra muna, sem til er.

Í safninu er hin gríska frummynd Ludovisi-hásætisins; fræg stytta af Augustusi keisara í klerkaskikkju; Venus frá Cyrene; kringlukastarinn og ótal mörg fleiri verk, sem prýða listasögubækur.

Stazione Termini

Úr safninu förum við yfir Piazza del Cinquecento. Handan við það er aðaljárnbrautarstöðin með stórum glerveggjum undir risavöxnu bylgjuþaki, gott dæmi um byggingarlist nútímans, reist 1951. Við torgið eru líka stöðvar strætisvagna og áætlunarbíla, sem fara út um borgina og út úr henni, þar á meðal til flugvalla Rómar.

Nálægt torginu, við Via Massimo d’Azeglio 3f, er veitingahúsið La Taverna.

Næstu skref

Stazione Termini

San Andrea al Quirinale

San Andrea al Quirinale

Við göngum eftir Via del Quirinale meðfram forsetahöllinni. Miðja vega hallarinnar, handan götunnar, er sporöskjulaga og lítil einskipabyrða, hönnuð í hlaðstíl af Bernini 1668, fyrirmynd margra kirkna. Þetta er jesúítakirkjan San Andrea al Quirinale, sem Bernini taldi bezta verk sitt.

Kirkjan er meiri á þverveginn en langveginn. Að götunni snúa sveigðar tröppur og sveigð súlnaverönd undir stórum gaflaðsþríhyrningi. Bókrolluvindingar styðja að hvolfinu úr öllum áttum. Að innan er kirkjan klædd bleikfikróttum og mislitum marmara, hóflega skreytt og með reitamynztri í hlutfallslega háu hvolfi.

San Andrea al Quirinale

San Carlo alle Quattro Fontane

Sömu megin götunnar, nær enda Palazzo del Quirinale, er önnur lítil kirkja eftir hinn höfuðpáfa hlaðstíls, Borromini, reist að mestu 1638-1640.

San Carlo alle Quattro Fontane er fyrirmynd margra kirkna eins og San Andrea og einnig sporöskjulaga að grunnfleti, en hér er kirkjuskipið á langveginn. Einkenni kirkjunnar eru sveiglínur og gagnsveiglínur, hvolfar og íhvolfar, svo og stærðfræðileg nákvæmi í allri útfærslu.

Hér á horni Via del Quirinale og Via delle Quattro Fontane eru fjórir brunnar, hver undir sínu húshorni. Frá miðju horninu er útsýni eftir beinum götum til fjögurra átta að fjórum einsteinungum, sem eru á Piazza Trinità dei Monti, Piazza Porta Pia, Piazza del Esquilino og Piazza del Quirinale.

Næstu skref