Santa Maria della Salute

Santa Maria della Salute

Andspænis höllinni er ein af þekktustu kirkjum borgarinnar, Santa Maria della Salute.
Skrautleg hlaðstílsterta úr hvítum kalksteini, hönnuð af Longhena, reist 1631-1687. Hún stendur á bezta stað, við austurodda Dorsoduro hverfis, þar sem Canal Grande mætir Feneyjalóni, og blasir við úr öllum áttum. Hún er áttstrend og ofhlaðin skrauti, með sextán risavöxnum bókrollustoðum, sem þykjast styðja við stórt timburhvolf, er þarfnast slíks ekki.

Að innanverðu er kirkjan hófsamlegri. Hún hefur að geyma altaristöflu og loftmálverk eftir Tiziano og verk eftir fleiri kunna listamenn, svo sem Jacopo Tintoretto. Steinfellugólfið er óvenjulega fallegt, með ýmsum tilbrigðum í hringlaga mynztri.

Dogana di Mare

Fyrir utan kirkjuna, á eyraroddanum er gamla tollbúðin í Feneyjum, Dogana di Mare.

Glæsilegt útsýni er frá eyraroddanum til turns Markúsartorgs, hertogahallarinnar, breiðbakkans Riva degli Schiavoni og eyjanna San Giorgio Maggiore og Giudecca. Núverandi tollbúð er frá síðari hluta 17. aldar. Á hornturni hennar bera tveir bronzrisar gullna kúlu, þar sem gæfugyðjan stendur á einum fæti og snýst eins og vindhani.

Hér er Canal Grande á enda og við tekur sjálft Feneyjalónið víðáttumikið. Lokið er yfirgripsmikilli ferð okkar um Canal Grande. Við tökum bátinn yfir til Markúsartorgs, þar sem við hefjum gönguferð um San Marco hverfið.

Næstu skref

Palazzo Contarini Fasan, hægra megin við miðju

Palazzo Contarini Fasan

Við höldum áfram og förum hjá Gritti hóteli á hinum bakkanum. Þegar við komum að Salute bátastöðinni, sjáum við andspænis okkur litla og granna höll á milli annarra, sem eru fyrirferðarmeiri.

Fegursta höll Feneyja, Palazzo Contarini Fasan, er lítil og mjó, í gotneskum stíl, með afar fínlegu skrautvirki í svalariðum, arabískum oddbogum, gullin og hvít að lit.

Hún er stundum kölluð Höll Desdemónu eftir söguhetju í Kaupmanninum í Feneyjum eftir Shakespeare.

Næstu skref

Palazzo Dario hægra megin

Palazzo Dario

Handan Canal Grande er rómantísk höll.

Framhlið Palazzo Dario er ekki sammiðja, heldur er gluggahlutinn úti í öðrum kantinum. Þetta er ein elzta höll borgarinnar í endurreisnarstíl, frá 1478. Hringgluggarnir með ytra hring minni hringglugga grípa athygli augans, einnig hin fagurlita marmaraklæðning.

Þjóðtrúin segir, að eigendur hallarinnar lendi í ógæfu, og rekur því til stuðnings dæmi, sem ná fram til ársins 1992.

Næstu skref

Palazzo Barbarigo

Palazzo Barbarigo

Aðeins ofar komum við hægra megin að höll með steinfellumyndum.

Steinfellumyndir framhliðar Palazzo Barbarigo skera í augu þeirra, sem fara um Canal Grande. Þær eru í skörpum litum með mikilli gyllingu og fremur ungar, miðað við annað á þessum slóðum, frá 1887.

Ca’ Grande

Aðeins ofar, handan Canal Grande, er umfangsmikil og frístandandi höll, sem ber nafn með rentu.

Eitt þekktasta og bezta verk Sansovino, helzta arkitekts Feneyja í endurreisnarstíl, frá 1545. Að neðan er gróf þrívíddarhleðsla og að ofan samfelld og jöfn bogagluggaröð með súlnapörum á milli.

Næstu skref

Palazzo Francetti Cavalli

Palazzo Contarini del Zaffo

Rétt handan við nyrðri brúarsporðinn er fögur höll með gróðursælum garði.

Fagurlega hönnuð, gotnesk glæsihöll í góðu ásigkomulagi, Palazzo Francetti Cavalli

Palazzo Contarini del Zaffo

Andspænis henni á hinum bakkanum er fögur marmarahöll.

Fagur marmari klæðir framhlið Palazzo Contarini del Zaffo, sem er ein af fyrstu höllum borgarinnar í endurreisnarstíl, reist á síðari hluta 15. aldar. Litauðugur marmarinn gefur henni líflegan svip, þótt hún sé að öðru leyti formföst í sniðum.

Næstu skref

Santa Maria della Carità

Santa Maria della Carita

Við höldum áfram og komum að Accademia bátastöðinni. Að baki hennar er gömul kirkja í nýju hlutverki.

Ponte Accademia

Santa Maria della Carità er miðaldakirkja, sem var færð í núverandi mynd á 15. öld.Hún og klausturhúsin að baki hennar rúma nú eitt af þekktustu listasöfnum heims, Accademia, sem sagt er frá í einni gönguferðinni um Feneyjar.

Ponte dell’Accademia

Hér er trébrú yfir Canal Grande.

Timburbrú, sem reist var til bráðabirgða 1932 og menn vildu ekki láta rífa, þegar á reyndi. Um hana er jafnan mikil umferð gangandi fólks milli hverfanna San Marco og Dorsoduro.

Næstu skref

Palazzo Moro Lin

Nokkurn veginn andspænis háskólanum er afar breið höll.

Palazzo Moro Lin er 17. aldar breiðsíðuhöll, sem stundum er kölluð þrettán glugga höllin, af því að gluggarnir eru þrettán á hverri hæð.

Palazzo Grassi

Nánast við hlið hennar er mikilúðleg höll.

Hin þunga, hvíta Palazzo Grassi var reist 1730 í endurvaktri útgáfu af endurreisnarstíl.

Hún er núna notuð fyrir listsýningar, sumar hverjar afar athyglisverðar.

Ca’ Rezzonico

Ca’ Rezzonico

Andspænis henni á hinum bakkanum er sögufræg höll, Ca’ Rezzonico við hlið samnefndrar bátastöðvar.

Afar skrauthlaðin og formföst framsíða ber vott um hlaðstíl arkitektsins Baldassare Longhena, sem reisti hana á síðari hluta 17. aldar.

Höllin er ekki síður skarti búin að innanverðu, þétt skipuð málverkum, veggmyndum og forngripum. Danssalurinn liggur eftir endilangri annarri hæðinni, með gylltum ljósakrónum og þrívíddarmálverkum í lofti, svo og útskornum húsbúnaði. Nokkur stofuloft eru með veggfreskum eftir Giambattista Tiepolo.

Höllin er núna minjasafn um Feneyjar 18. aldar. Þar eru meðal annars málverk eftir Pietro Longhi, Francesco Guardi, Canaletto og Giandomenico Tiepolo.

Palazzo Loredan dell’Ambasciatire

Örlitlu ofar, sömu megin, er önnur athyglisverð höll, Palazzo Loredan dell’Ambasciatire.

Palazzo Loredan dell’Ambasciatire

Síðgotnesk höll með ívafi endurreisnarstíls, sendiráð austurrísk-ungverska keisaradæmisins um langt skeið.

Næstu skref

Palazzo Grimani

Palazzo Grimani

Aðeins ofar komum við að svartflekkóttri marmarahöll, Palazzo Grimani.

Dæmigerður endurreisnarstíll einkennir þessa höll, sem væri mjög fögur, ef framhliðin væri hreinsuð. Hún er afar formföst og nákvæm í hlutföllum með grískum súlum og rómverskum bogum, skörpum skilum milli hæða og miklu þakskeggi. Dyraumbúnaðurinn á jarðhæð, með stórum dyrum í miðju og minni dyrum til hliðar, er kenndur við Feneyjar.

Palazzo Barzizza

Á hinum bakkanum, vinstra megin við San Silvestro bátastöðina, er höll með útskoti á jarðhæð.

Palazzo Barzizza er býzönsk 13. aldar höll með upprunalegri framhlið.

Palazzo Corner-Spinelli

Við förum heldur lengra og komum að þekktri höll frá endurreisnartíma.

Palazzo Corner-Spinelli er ein af elztu endurreisnarhöllunum, reist 1490-1510 og varð fyrirmynd annarra slíkra halla. Hún er úr grófum steini með djúpum fúgum að neðanverðu, en að ofanverðu tiltölulega fínleg og skrautleg.

Ca’ Foscari

Við lýsum ekki frekar höllum á þessum kafla samgönguæðarinnar og nemum næst staðar á kröppu beygjunni á Canal Grande, þar sem háskólahallirnar þrjár blasa við augum.

Ca’ Foscari er hæsta höllin af þremur sambyggðum í sama síðgotneska stílnum, reist á 15. öld, með blúnduverki í kringum flókna oddbogaglugga, þar á meðal fjögurralaufa gluggum ofan við súlnahöfuð. Allar hallirnar hafa dæmigerðan skrautgluggahluta á miðri framhliðinni, sem einkennir síðgotneska stílinn í Feneyjum.

Þessar gotnesku hallir eru núna háskólinn í Feneyjum.

Næstu skref

Ca’ Foscari

Palazzi Loredan & Farsetti

Palazzo Bembo

Palazzo Bembo

Við hliðina er rauðgul höll.

Palazzo Bembo er fagurlega hönnuð gotnesk höll frá 15. öld með tvöföldum gluggaknippum í miðjunni.

Palazzo Loredan

Aðeins ofar, einnig vinstra megin, komum við að einna elztu og fegurstu höllum þessarar leiðar, Loredan og Farsetti.

Léttu tvíburahallirnar eru frá lokum 12. aldar eða upphafi 13. aldar. Loredan er sú bjartari, sem er vinstra megin, afar býzönsk að stíl, með háum og nettum skeifusúlnariðum, sem ná eftir endilangri framhlið tveggja neðstu hæðanna og mynda þar svalir.

 Palazzo Farsetti

Þessi er heldur breiðari og dekkri en tvíburahöllin við hliðina. Hún er líka frá upphafi 13. aldar, í tærum býzönskum stíl, skólabókardæmi um Feneyjaútgáfu þess stíls. Há og nett skeifusúlnariðin ná einnig hér eftir endilangri framhliðinni.

Borgarráð Feneyja er til húsa í þessum tveimur höllum.

Næstu skref

Ponte Rialto

Ponte di Rialto

Næst beinum við athygli okkar að brúnni miklu yfir borgarmóðuna.

Ponte di Rialto er elzt og merkust þriggja brúa yfir Canal Grande, reist þar sem þungamiðja athafnalífsins hefur jafnan verið, miðja vega milli járnbrautarstöðvarinnar og Markúsartorgs. Á þessum stað hefur verið brú síðan í lok 12. aldar, en þessi brú er frá 1588-1591, hönnuð af Antonio da Ponte, sem sigraði í samkeppni við hina heimsfrægu Michelangelo, Palladio og Sansovino.

Brúin spannar fljótið í einum boga. Hvor brúarstöpull um sig hvílir á 6000 lóðréttum eikarbolum, sem voru reknir niður í botninn. Hún er svo breið, að hún rúmar tvær lengjur af sölubúðum með göngutröppum á milli og til beggja hliða.

Umhverfis brúna er mesta verzlunarlífið, tízkubúðir austan brúar og markaðsbúðir vestan hennar. Bakkinn suður frá vesturenda brúarinnar heitir Riva del Vin og er miðstöð gangstéttar-veitingahúsa í borginni. Frá brúnni er mikið og gott útsýni til suðurs eftir Canal Grande.

Palazzo Manin-Dolfin

Við höldum áfram og komum næst að ljósri höll, sem er á vinstri hönd aftan við Rialto bátastöðina.

Palazzo Manin-Dolfin er einföld og stílhrein endurreisnarhöll með grískum veggsúlnariðum, byggð af þekktasta arkitekti Feneyja, Sansovino, árin 1538-1540, heimili síðasta hertogans í Feneyjum, Ludovico Manin.

Næstu skref

Fondaco dei Tedeschi

Fondaco dei Tedeschi, Rialto brú til hægri

Þegar við erum alveg að koma að Rialto-brú, er breið og ljósgul höll á vinstri hlið. 

Fondaco dei Tedeschi er ein stærsta höll Feneyja, byggð 1505, með 160 herbergjum á fjórum hæðum umhverfis lokaðan garð, fyrr á öldum verzlunarmiðstöð, vörulager og gistiheimili þýzkra kaupmanna.

Nú er hún aðalpósthúsið í borginni.

Palazzo Camerlenghi

Andspænis höllinni, við hinn sporð Rialto-brúar er önnur umfangsmikil höll.

Byggð 1528, einföld í sniðum, með háum býzönskum bogagluggum, löngum aðsetur fjármálaráðuneytis Feneyja. Jarðhæðin var notuð sem fangelsi.

Næstu skref

Pescheria

Pescheria

Handan Canal Grande er fiskmarkaðshöll Feneyja, Pescheria.

Sjálf höllin er 20. aldar stæling á gotneskum stíl. Jarðhæðin er opin í gegn og þar er meginhluti fiskmarkaðarins til húsa, þótt hann flói líka út í næstu götur.

Hann hefur verið á þessum stað í sex aldir og er enn líflegur sem fyrr. Skemmtilegast er að vera þar á morgnana, þegar húsfreyjur Feneyja gera innkaupin.

Við skoðum hann betur í síðari gönguferð.

Ca’ da Mosto

Ca’ da Mosto

Við nálgumst nú sveigju á Canal Grande og komum að afar gamalli höll vinstra megin.

Ca’ da Mosto er ein af elztu höllunum, frá 13. öld, gott dæmi um býzanska hallarstílinn í Feneyjum.

Á átjándu öld var þetta fínasta hótelið í Feneyjum, meðal annars dvalarstaður Austurríkiskeisara.

Næstu skref

Ca d’Oro

Ca’ d’Oro

Aðeins ofar, sömu megin er ein fegursta höll Feneyja, Gullhöllin.

Ca’ d’Oro er blúnduhöll frá 15. öld í gotneskum stíl, með þakskeggsprjónum, s-laga bogum að arabískum hætti og flóknum marmaraskreytingum. Framhliðin var upprunalega máluð í rauðu og bláu og skreytt gulllaufum, sem gáfu henni nafn.

Höllin er núna málverkasafn. Þar eru meðal annars verk eftir Mantegna og Sansovino, Carpaccio og Tiziano, Giorgione og Guardi.

Palazzo Sagredo

Palazzo Sagredo er aðeins ofar, sömu megin, rauðgul höll. 

Blanda af býzönskum og gotneskum stíl. Háar og grannar súlur annarrar hæðar eru býzanskar, en oddbogar og blúndugluggar þriðju hæðar eru gotneskir.

Næstu skref

San Stae

San Stae

Aðeins ofar við Canal Grande komum við að kirkju og bátastöð á vinstri bakkanum.

San Stae er marmarahvít hlaðstílskirkja frá upphafi 18. aldar með styttum skreyttri hásúlna-framhlið.
Í kórnum eru listaverk eftir Tiepolo og Piazzetta.

Frá bakkanum framan við kirkjuna er ágætt útsýni yfir Canal Grande til hallanna fyrir handan.

Ca Pesaro

Ca’ Pesaro

Enn höldum við áfram og komum hægra megin að voldugri og hvítri höll.

Ca’ Pesaro  er dæmigerð hlaðstílshöll, hönnuð af Baldassare Longhena, reist á síðari hluta 17. aldar í grófum stórgrýtisstíl að neðan og ríkulega skreyttri framhlið með súlum og súlnapörum.

Hún hýsir nú nútímalistasafnið, Gal
leria D’Arte Moderna og Austurlandasafnið, Museo Orientale. Í listasafninu eru meðal annars verk eftir Miró og Matisse, Klee og Kandinsky.

Palazzo Fontana Rezzonico

Palazzo Fontana Rezzonico

Handan Canal Grande sjáum við rauðgula glæsihöll.

Palazzo Fontana Rezzonico er þekktust fyrir að vera fæðingarstaður Rezzonico greifa, sem varð síðar fimmti páfinn frá Feneyjum. Hún er tímalaus að stíl, minnir mest á býzanska stílinn með háum og grönnum rómönskum bogum, en samt engum bátasvölum á neðstu hæð. Aðalsmerki hennar er rauðguli liturinn.

Næstu skref

Fondaco dei Turchi

Fondaco dei Turchi

Næst komum við að lágri og breiðri höll á hægri bakkanum.

Fondaco dei Turchi er býzönsk höll frá 13. öld, ein elzta og fegursta og lengi ein stærsta höllin við Canal Grande, tveggja hæða með turnum beggja vegna. Býzanski stíllinn sést vel á grönnum súlum og háum súlnabogum.

Palazzo Vendramin Calergi

Á 17. öld komst hún í eigu Tyrkja og var vöruhús þeirra, gistiheimili og ræðismannssetur. Frá þeim tíma stafar nafn hennar. Fondaco er raunar afbökun úr arabiska orðinu funduk, sem þýðir krá eða gistihús.

Nú er náttúrusögusafn Feneyja í höllinni.

Palazzo Vendramin Calergi

Aðeins lengra á leið okkar komum við að mikilli höll vinstra megin, merktri Casino Municipale á rauðu pelli yfir aðaldyrum.

Þriggja hæða höllin  Palazzo Vendramin Calergi er frá upphafi endurreisnartímans, hönnuð af Mauro Coducci og reist um 1500, afar stílhrein með rómönskum bogum og hringgluggum.

Hún er núna spilavíti á vegum borgarinnar, opið á veturna.

Næstu skref