Hugur og hönd héldust Í hendur í afrekum Íslendinga á erlendri grund á árinu, sem nú er senn liðið. Jón L. Árnason varð heimsmeistari sveina í skák og Hreinn Halldórsson varð Evrópumeistari í kúluvarpi.
Slík afrek gleðja fámenna þjóð og stuðla um leið að nauðsynlegu sjálfstrausti hennar í frumskógi alþjóðlegra samskipta. Þau verða öðrum hvatning til að standa sig, hver á sínum vettvangi. Hið sama má segja um frábæran árangur íslenzka landsliðsins í handbolta í fyrri hluta heimsmeistarakeppninnar. Þegar liðsmenn eru nú að leggja í síðari áfanga keppninnar, fylgja þeim góðar óskir og miklar vonir Íslendinga almennt.
Hjá fámennri þjóð, sem býr við túndrujaðar nyrzt í Atlantshafi, skiptir líka máli önnur tegund afreka. Hún er sú að ljúka enn einu ári í velmegun, við fulla atvinnu og sæmilega menningarreisn.
Það skyggir að vísu á gleðina út af velgengni ársins, að hún stafar tæpast af eigin tilverknaði. Ytri aðstæður hafa verið hagstæðari á þessu ári en nokkru sinni fyrr. Aldrei höfum við fengið jafnmikinn gjaldeyri fyrir hvert kíló af fiskafurðum.
Undir niðri hlýtur að ríkja nokkur uggur um framtíðina. Við vitum, að fiskurinn getur ekki hækkað endalaust í verði og að verðhrun fiskafurða fylgir oft í kjölfar óhóflegra hækkana á erlendum markaði.
Ekki er síður ástæða til að óttast um fiskinn í sjóðum. Okkur tókst ekki að hindra ofveiði á árinu, þrátt fyrir minni veiði útlendinga og ýmsar aðgerðir til friðunar. Voru það þó merk tímamót að losna við Vestur-Þjóðverja úr fiskveiðilögsögunni.
Einna alvarlegust er fyrirlitning ráðamanna á vísindum hafsins. Pólitískir og hagfræðilegir “fiskifræðingar” hafa vaxandi tilhneigingu til að taka ráðin af hinum raunverulegu fiskifræðingum, ef hinir síðastnefndu þykja ekki nógu bjartsýnir.
Seint verður oflofuð sú stefna núverandi sem margra fyrrverandi stjórnvalda að reyna að halda við fullri atvinnu. Þar hafa Íslendingar reynzt öðrum þjóðum farsælli. Annars staðar hafa stjórnvöld beitt atvinnuleysi til að hamla gegn verðbólgu. Stefna fullrar atvinnu gæti þyngt róðurinn gegn verðbólgu, ef sá róður væri einhver hér á landi. Á það hefur ekki reynt hér á þessu ári. Stjórnvöld hafa alveg látið hjá líða að berjast við landsins mesta fjanda.
Eitt höfuðeinkenni ársins er hin mikla umræða um þjóðmál, sem hefur blómstrað í kjallaragreinum dagblaða. Sú umræða hlýtur fyrr eða síðar að skila árangri í breyttu vali á stjórnmálamönnum og breyttum stjórnarháttum. Prófkjör stjórnmálaflokka í vetur hafa sýnt merki hinna miklu hræringa, sem óhjákvæmilega munu fylgja í kjölfar öflugri stjórnmálavitundar borgara landsins.
Svo kann að fara, að ársins 1977 verði aðallega minnzt sem ársins, þegar frækorn stjórnmálaskrifa almennra borgara byrjaði að spíra.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
