Kjartan Jóhannsson sjávarútvegsráðherra hefur ákveðið að hunza tillögur Hafrannsóknastofnunarinnar um 250 þúsund tonna hámarksafla á þorski á þessu ári. Þar á ofan hefur hann ákveðið veiðitakmarkanir, sem gera aflann enn dýrari á söknareiningu en þegar er orðið.
Ráðherranum er engin afsökun í að vera undir slæmum áhrifum Ólafs Jóhannessonar, Lúðvíks Jósepssonar og Matthíasar Bjarnasonar. Sem ráðherra ber hann ábyrgðina, en ekki þeir. Og eins og Matthías gerði í fjögur ár, ætlar hann að fórna framtíðinni fyrir stundargrið.
Kjartan segist ekki hafa kynnt sér útreikninga um, að margfalt hagkvæmara sé að taka erlend okurlán til að brúa bilið, meðan stofninn er byggður upp með stórminnkaðri sókn, heldur en að láta áfram reka á reiðanum. Ráðamenn þjóðarinnar hafa sjaldan fyrir því að kynna sér greindarlegar hugmyndir.
Sjávarútvegsráðherra þykist með aðgerðum sínum vera að stefna að 280-290 þúsund tonna þorskafla. Í rauninni stefna þær mun fremur að 310-320 þúsund tonna afla á árinu. Allt bendir til, að aflinn verði kominn upp undir 250 þúsund tonn þegar á miðju ári.
Ráðherrann hefur fengið forustu útgerðarmanna til liðs við þessa fáránlegu stefnu. Og til að bæta gráu ofan á svart eru þessir aðilar nú sammála um að beita eins konar kvótakerfi með tímabundnum lokunum, svo að tryggt sé, að halda verði úti sem flestum skipum með sem mestum tilkostnaði.
Menn eru fyrir löngu orðnir hásir af því að reyna að hafa vit fyrir ráðamönnum þjóðarinnar, sem ríkisstjórn eftir ríkisstjórn virðast staðráðnir í að steypa þjóðinni í glötun. Það er að bera í bakkafullan lækinn að rökstyðja ennþá einu sinni, hvers vegna fara verður að ráðum fiskifræðinga og hvers vegna brýnt er að koma á auðlindaskatti.
Í nokkur ár hafa tæpast nokkrir nema stjórnmálamenn efazt um, að kenningar fiskifræðinga um breytingar á fiskistofnum og hrygningarstofnum væru réttar. Enda hefur Landssamband íslenzkra útvegsmanna stutt tillögur Hafrannsóknastofnunarinnar þangað til nú. Og samkvæmt skoðanakönnun Dagblaðsins er yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar sammála 250 þúsund tonna tillögum fiskifræðinganna.
Annar hver þorskur, sem veiddur var í fyrra og veiddur er í ár, er af árganginum frá 1973. Þessi árgangur er útsæðið, sem Kjartan Jóhannsson sjávarútvegsráðherra hefur verið að éta og vill nú halda áfram að éta, unz þorskveiðar leggjast niður hér við land eins og síldveiðarnar á sínum tíma.
Það er annar vandi sjávarútvegsins að tryggja afla um ókomin ár. Hinn vandinn er sá að fá sem mestan fisk með sem minnstri fyrirhöfn, þ.e.a.s. gera fiskveiðarnar sem arðbærastar. Á því sviði eru skynsamlegastar tillögur Kristjáns Friðrikssonar um auðlindaskatt. Þær miða að því að ná þeim afla, sem leyfilegur er hverju sinni með sem fæstum skipum og með sem minnstum tilkostnaði.
Að vísu fer Kjartan Jóhannsson ekki alveg þveröfuga leið , í hreint kvótakerfi, þar sem góðir skipstjórar með góðar áhafnir á góðum skipum eru fljótir að fylla kvótann og verða síðan að leggja skipunum, meðan síðri skipstjórar með síðri áhafnir dunda við að ná upp sínum kvóta með ærnum kostnaði.
En ráðherrann fer nálægt þessari stefnu með því að láta starfrækja allan flotann í senn og skikka síðan öll þessi verðmæti í frí í 70 daga á miðju sumri. Svona ákvarðanir taka menn, sem þora ekki að takast á við þau verkefni, sem þeir hafa boðizt til að taka að sér, – islenzkir stjórnmálamenn.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
