Engu máli skiptir, hvort margir eóa fáir Íslendingar gerast sóparar á Keflavíkurflugvelli, þegar rætt er um, að Íslendingar leysi Bandaríkjamenn af á ýmsum sviðum. Hins vegar skiptir máli, hversu margir Íslendingar taka við flóknum tækniverkefnum og stjórnunarstörfum á vegum herstöðvarinnar.
Röng er sú trú, að Íslendingar séu úti að aka í hermálum. Starfsmenn Landhelgisgæzlunnar hafa undanfarna mánuði verið á þriða þrepi sínu í taugastríðsskóla þorskastríðanna. Starfsmenn Flugmálastjórnar hafa um langan aldur gætt flugsins yfir Norður-Atlantshafi með miklum sóma. Starfsmenn og sjálfboðaliðar Almannavarna fá hér á landi meiri tækifæri til raunhæfrar þjálfunar en hermenn margra annarra landa fá á því sviði.
Störf hins svonefnda “varnarliðs” eru fyrst og fremst tæknilegs eðlis. Veigamesti þáttur þess er að fylgjast með allri óvenjulegri umferð í lofti, á sjó og neðansjávar á Íslandssvæðinu. Með hæfilegri tæknilegri þjálfun gætu starfsmenn Flugmálastjórnar og Landhelgisgæzlu hæglega annast þetta eftirlit, bæði sjálft flugið og stjórnun þess úr landi.
Þannig gætum við aflað okkur aukinnar tæknilegrar þekkingar, sem síðan hefði óbein áhrif á þróun efnahagsmála, þar sem tækniþekkingin er mikilvægasta auðlind iðnríkja heimsins.
Þannig gætum við aflað okkur herfræðilegrar þekkingar og aukið sjálfstæði okkar um leið. Svisslendingar og Svíar geta kennt okkur, að án slíkrar þekkingar verða þjóðir ævinlega annars flokks þjóðir.
Þannig gætum við líka aukið tekjur þjóðarinnar, þar sem innlendir starfsmenn mundu greiða skatta og gjöld til innlendra yfirvalda. Eins og er hafa opinberir aðilar engar slíkar tekjur af hinum erlendu hátekjumönnum, sem annast herstöðina.
Sérfræðingar Atlantshafsbandalagsins og bandaríska hermálaráðuneytisins munu hér eftir sem hingað til reyna að telja okkur trú um, að ekki sé unnt að láta Íslendinga yfirtaka hin mikilvægu störfin á þessum sviðum. Þeir vilja vitanlega halda Íslendingum niðri og við eigum ekki að taka mark á þeim. Við skulum heldur leita ráða hjá stofnunum, sem ekki hafa hagsmuna að gæta.
Í síðustu viku var hér í leiðara Dagblaðsins haldið fram, að bandaríski flotinn og þarlendir starfsmenn hans á Keflavíkurflugvelli ættu í rauninni að greiða tolla, söluskatt, tekjuskatta og útsvar til íslenzkra stjórnvalda. Ennfremur væri þátttaka flotans Í byggingu flugstöðvar þar syðra óeðlilega lítil. Og loks kæmi til greina, að hið svonofnda “varnarlið” reisti varaflugvöll á Egilsstöðum og tæki þátt í varanlegri vegagerð hér á landi.
Þetta var byggt á þeirri skoðun, að herstöðin væri fyrst og fremst fyrir Bandaríkin, næst fyrir Atlantshafsbandalagið og aðeins í þriðja lagi fyrir varnir Íslands.
Við þurfum að sækja fram á tveimur sviðum í senn. Í fyrsta lagi þurfum við að ná nýjum samningum um breytta fjármögnun hertstöðvarinnar. Og í öðru lagi þurfum við að ná nýjum samningum um, að Ísland yfirtaki smám saman á vegum Atlantshafsbandalagsins þá starfsemi, sem nú er á Keflavíkurflugvelli.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
