Efnahagsfrumvarp Ólafs Jóhannessonar er komið út um borg og bý. Fjölmiðlar hafa það undir höndum. Mörgum stéttasamtökum hefur það verið sent til umsagnar. Ríkisstjórnin hnakkrífst um það á opinberum vettvangi. En stjórnarandstaðan hefur formlega séð ekki enn fengið að sjá það.
Auðvitað sýnir þetta skort á mannasiðum forsætisráðherra. Í öllum nágrannalöndunum er það talin sjálfsögð kurteisisskylda að leyfa stjórnarandstöðunni að fylgjast með gangi mála, að minnsta kosti þegar þau eru komin á það stig, að ýmis samtök fá þau til umsagnar.
Það er rétt hjá Ólafi, að uppkast hans er í rauninni ekki enn orðið frumvarp, hvað þá frumvarp ríkisstjórnarinnar. En það eru útúrsnúningar hans, að ríkisstjórnarsamþykki þurfi til að senda stjórnarandstöðunni gögn, sem ríkisstjórnin sendir öðrum aðilum út og suður.
Ólafur átti að afhenda stjórnarandstöðunni eintak með eðlilegum fyrirvara um, að þetta væri ekki frumvarp, heldur uppkast, sem sent væri ýmsum aðilum til umsagnar, þar á meðal stjórnarandstöðu. Hví skyldi stjórnarandstaða ekki vera umsagnaraðili, jafngildur stéttasamtökum?
Sá, sem í dag er í stjórn, getur á morgun verið í stjórnarandstöðu. Af slíkri reynslu átta menn sig á tilganginum í gagnkvæmri tillitssemi. Enda er talið sjálfsagt í löndum með traustum lýðræðishefðum, að stjórnarandstaða fái örar og ítarlegar upplýsingar hjá ríkisstjórn.
Einhverra hluta vegna hefur tillit til stjórnarandstöðu átt furðulega erfitt uppdráttar hér á landi. Kannski er lýðræðið hér enn of ungt til að hefðir þess hafi náð að mótast til samræmis við nágrannalöndin. Og svo er auðvitað lýðræðissinninn í Ólafi Jóhannessyni einkar fyrirferðarlítill.
Er Sjálfstæðisflokkurinn til?
Allt þjóðfélagið hefur dögum saman staðið á öðrum endanum út af uppkasti forsætisráðherra að efnahagsfrumvarpi. Menn hafa hnakkrifizt um það sumir hverjir og aðrir haft á því einhverja skoðun að minnsta kosti. Nema stjórnarandstaðan. Hún er úti að aka að venju.
Fyrst í gær opnar leiðtogi stjórnarandstöðunnar munninn á baksíðu höfuðmálgagnsins. Og hvað skyldi maðurinn hafa að segja um vísitölutryggingu fjárskuldbindinga og raunvexti, um þak á ríkisútgjöldum og fjárfestingu og um ýmis fleiri tímamótamál? Ekkert!
Geir Hallgrímsson hampaði í löngu máli gömlum lummum um, að tveir stjórnarflokkarnir hafi svikið kosningakröfur sínar um “samningana í gildi”. Þetta vissu raunar allir fyrir löngu. En hvaða innlegg er þetta í mál liðandi stundar og framtíðar?
Formaður stjórnarandstöðunnar talar eins og heimurinn hafi hætt að snúast við úrslit kosninganna í sumar. Sú eina hugsun komist að þar á bæ, að ósigurinn í fyrrasumar sé fölskum kosningaloforðum þáverandi stjórnarandstöðu að kenna. Og hvað svo?
Forustu stjórnarandstöðunnar er vel kunnugt um, hver eru hin brennandi vandamál. Hún veit um olíuhækkun og þorskveiðisamdrátt ofan á allt, sem fyrir var. Allt fjas um “samningana í gildi” er tímaskekkja.
Það er einkar dapurlegt, að enn skuli stjórnarandstaðan ekkert hafa til málanna að leggja um, hvernig eigi að stjórna landinu á þessu ári. Menn gleyma því bráðum, að Sjálfstæðisflokkurinn sé til.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
