“Utgerð þessa skips getur aldrei gengið og á það eftir að valda íbúum þessa byggðarlags svo óbærilegum skaða, að erfitt er að sjá, hvernig þeir geta undir risið”, sagði Kristján Ragnarsson á aðalfundi útgerðarmanna í síðustu viku.
Formaður útvegsmanna var að fjalla um kaup á erlendum togara til Þórshafnar. Með þeim er rofin reglan um, að skip skuli fara í skips stað. Mun hið nýja skip því auka sóknina í þorskstofninn og rýra afkomu togaraflotans í heild.
Kristján sagðist fyrir tveimur árum hafa gert að umtalsefni útgerð togarans Fonts frá Þórshöfn. “Fór allt það eftir, sem sagt var þá, og gefizt var upp á útgerðinni, en hún hafði valdið þorpsbúum ómældum búsifjum”, sagði hann.
Áfram hélt formaðurinn á aðalfundinum: “Tilurð þess skips var rakin til fyrirgreiðslupólitíkur alþingismanna og kommissara í valdastofnunum í Reykjavík. Ástæða til þess, að ég nefni þetta, er sú, að nú skal hefja leikinn á ný”.
Kristjám gat þess einnig, að við hin nýju kaup hafi ekki verið fylgt reglum um fjármögnun. Á hann þar við, að opinberir aðilar með sjávarútvegsráðherra og hina illræmdu Framkvæmdastofnun í broddi fylkingar fjármagna skipið til fulls.
Hin gífurlega og sjálfvirka fyrirgreiðsla hins opinbera til fiskiskipakaupa hefur í auknum mæli staðið arðsemi útgerðar fyrir þrifum. Hún hefur freistað óþarflega margra til slíkra kaupa og þar með valdið óhóflegri sókn í takmarkaðan stofn.
Öllum öðrum en Steingrími Hermannssyni og Sverri Hermannssyni má vera ljóst, að heildarafli eykst ekki um einn fisk, þótt skipum fjölgi, heldur eykst bara útgerðarkostnaður þjóðarinnar. Samt lána þeir yfir 100% í þetta nýja skip.
Húmoristum í Reykjavík kann að þykja fyndið að gera út hvert skipið á fætur öðru á kostnað sveitarsjóðs Þórshafnar, byggðasjóðs, ríkissjóðs og allra annarra fyrirfinnanlegra sjóða. Samt rýrir endurtekningin gildi fyndninnar.
Það gagn fylgir svo óneitanlega aðgerð þessari, að landsmenn sjá betur en áður, hvílíkir skrípakarlar stjórna málum þjóðarinnar, allt frá ráðherrum og kommissörum niður í minni háttar sjóðastjóra og þrýstihópa-þingmenn.
Útgerð togara frá Íslandi getur því aðeins gengið, að þeir hafi verið keyptir, þegar verðlag var mun lægra en nú, og að afborganir hafi verið greiddar, þegar betur áraði í togaraútgerð en nú á þessum síðustu skrapdagatímum.
Gera má ráð fyrir, að afborganir og vextir nýkeyptra togara nemi um 53% af aflatekjum þeirra. Þá er alveg eftir að greiða skipverjum og olíusölum, svo og annan kostnað. Slík útgerðardæmi ganga aðeins upp á kostnað skattgreiðenda.
Það kom fram í máli Kristjás, að sex togarar, sem nú eru í smíðum í landinu, muni, þegar þeir koma til skjalanna, fjölga veiðibanndögum togaraflomns um sextán. Og ekkert hinna nýju skipa mun geta aflað fyrir vöxtum eða afborgunum.
Sú skipulega rýrnun arðsemi togaraútgerðar, sem felst í sex nýjum togurum, kostar þjóðarbúið hvorki meira né minna en 24 milljarða króna í stofnkostnaði. Enda sagði formaðurinn: “Það er ekki í þágu sjávarútvegsins, að skip þessi eru smiðuð”.
Og “erfitt er að taka þátt í mótun fiskveiðistefnu á ábyrgan hátt, þegar stjórnvöld landsins brjóta eigin yfirlýsingar og leggja stein í götu þess, að árangri megi ná, – með sífelldri fjölgun skipa, sem byggist á óábyrgri fjárhagslegri fyrirgreiðslu”.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
