Íslenzkir eftirlitsmenn landhelgisgæzlunnar hafa aldrei farið um borð í vesturþýzka togara til að kanna veiðarfæri þeirra. Liggja þó engir aðrir en skipstjórar þessara togara undir sterkari grun um að klæða vörpupokana og jafnvel vörpuvængina með smáriðnu neti til að ryksuga allan smáfisk.
Þessar athyglisverðu og ömurlegu upplýsingar um áralangt aðgerðaleysi íslenzkra stjórnvalda komu fram í svari Ólafs Jóhannessonar dómsmálaráðherra við fyrirspurn Sighvats Björgvinssonar þingmanns fyrr í þessari viku.
Sí og æ berast á land sönnunargögn um, að erlend fiskiskip á Íslandsmiðum brjóti fjölþjóðasamninga um veiðiútbúnað með því að klæða vörpur. Svo virðist sem slíkur ryksugubúnaður sé fremur reglan en undantekningin.
Böndin hafa einkum borizt að Vestur-Þjóðverjum. Hin ólöglegu veiðarfæri eru yfirleitt vesturþýzk framleiðsla. og vesturþýzku skipin eru fremur en önnur búin aðstöðu til nýtingar á smáfiski.
Þessi grunur er nægileg ástæða til að taka upp sérstaklega strangt eftirlit með vesturþýzkum togurum á Íslandsmiðum og ganga úr skugga um, að þeir noti ekki rányrkjuveiðarfæri, sem fjölþjóðasamningar banna.
Það eru ekki aðeins. íslenzkar reglur, sem banna, að möskvastærð sé innan ákveðins lágmarks. Um þetta eru til fjölþjóðareglur, sem Norðaustur-Atlantshafsnefndin hefur sett og Vestur-Þjóðverjar undirritað eins og aðrar þjóðir á þessu svæði.
Samkvæmt þessum reglum er viðkomandi strandríki falið að annast eftirlit með möskvastærðum innlendra og erlendra veiðiskipa. Á strandríkið að skipa sérstaka eftirlitsmenn, sem fá skírteini frá skrifstofu Norðaustur-Atlantshafsnefndarinnar. Og þessir eftirlitsmenn hafa heimild til að stöðva og skoða sérhvert veiðiskip, innan og utan landhelgi.
Í rúmlega þrjú ár, allt fram á þetta ár, létu íslenzk stjórnvöld aðeins gefa út skírteini fyrir einn eftirlitsmann. Var hann landmaður, sem enga aðstöðu hafði til að fara um borð í togara að veiðum. Fyrst á þessu ári voru þrjú skírteini gefin út til viðbótar og nú er von á enn fjórum, þannig að þau verða senn orðin átta.
Í fyrra var tvisvar farið um borð í brezka togara en aldrei í aðra. Í ár hefur verið farið um borð í um það bil 20 togara, brezka, belgíska og færeyska. En aldrei hefur verið farið um borð í vesturþýzkan togara, þótt það séu einkum þeir, sem liggja undir grun.
Þessi seinagangur og þetta aðgerðaleysi geta ekki gengið lengur. Íslenzk stjórnvöld virðast vera búin að koma Vestur-Þjóðverjum upp á að haga sér eins og þeim þóknast. Þeir gefa ekki millimetra eftir í samningaviðræðum og setja löndunarbann á íslenzk ísfiskskip af minnsta tilefni.
Þessi harka þeirra er skiljanleg, því að þeir hagnast á þorskastríðinu. Þeir veiða eins og þeim þóknast við Ísland með eins ólöglegum veiðarfærum og þeim þóknast, án þess að íslenzk stjórnvöld hafi nein afskipti af, ef frá er talin taka eins togara.
Þess vegna er hér með skorað á dómsmálaráðherra og landhelgisgæzlustjóra að sjá framvegis til þess, að íslenzkum lögum og fjölþjóðareglum verði fylgt á Íslandsmiðum. Betra er seint en aldrei.
Jónas Kristjánsson
Vísir
