Listarnir yfir breiðustu bökin hafa verið birtir í blöðunum. Þeir einstaklingar og stjórnendur fyrirtækja, sem leggja mest af mörkum á þessu ári í botnlausa hít sameiginlegra þarfa okkar, hafa fengið verðskuldaða athygli. Margirþeirra bera sig vel og segja: ,,Eg komst þó á listann í ár.”
Þetta er hið rétta hugarfar, sem því miður er ekki of áberandi í þjóðfélaginu um þessar mundir. Fyrir nokkrum árum var meira um, að menn teldu ekki eftir sér að leggja sitt af mörkum til sameiginlegra þarfa. Enda var skattlagning þá tiltölulega hófleg, miðað við þau ósköp, sem innheimt eru um þessar mundir.
Rikisvaldið ber höfuðábyrgðina á auknum vilja til skattsvika. Það hefur gengið svo fram af mönnum, að þeir eru aftur farnir að líta á það sem eðlilega sjálfsbjargarviðleitni að smeygja sér undan sköttum. Slík viðhorf skjóta óhjákvæmilega rótum, þegar hið opinbera hirðir 55 aura af hverri viðbótarkrónu, sem menn afla sér, oftast með ærnu erfiði og yfirvinnu.
Við höfum séð nöfn margra tuga manna, sem eru veigamestu dráttardýr ríkisbáknsins. En breiðu bökin eru margfalt fleiri. Mikill meirihluti skattgreiðenda, líklega þrír fjórðu hlutar allra fjölskyldufeðra, hefur heiðurinn af því að lenda með einhvern hluta tekna sinna í þrepi hæstu skattprósentu. Þetta eru hin nafnlausu dráttardýr kerfisins.
Hin takmarkalausa ágirnd ríkisvaldsins kemur verst við þetta fólk. Margt af þessu fólki hugsar nú sem svo, að nú sé mælirinn fullur og réttast sé að fara að draga af sér, hafna yfirvinnu og öðrum aukatekjum. En það vaknar svo upp við, að það getur ekki hætt að snúa mylluhjóli ríkisins. Það verður áfram að leggja hart að sér til að greiða hina háu skatta og fær því aftur háar tekjur í næstu skattskýrslu. Það er komið í vítahring, sem það sleppur ekki úr.
Ríkisvaldið er líka sjálft komið í vítahring. Þegar fjár hefur verið aflað til einnar samfélagslegrar þarfar, kemur önnur í ljós, sem ekki hefur enn verið fullnægt. Hin einfalda og hættulega lausn ríkisvaldsins á þessu vandamáli er að innheimta sífellt hærri skatta, draga til sín sívaxandi hluta þjóðarteknanna.
Þessi eltingaleikur endar ekki fyrr en ríkisstjórnin áttar sig á, að 200.000 manna þjóðfélag hefur ekki ráð á að gera allt í grænum hvelli. Það verður að skera sér stakk eftir vexti og halda ríkisbákninu í skefjum. Ríkisstjórnin verður að átta sig á, að ekkert vald er eins auðvelt að misnota eins og valdið til að innheimta skatta.
Boginn hefur þegar verið spenntur of hátt. Þorra manns finnst skattakerfið orðið ranglátt. Æ fleiri reyna því að komast undan því með einhverjum hætti. Ágirnd ríkisvaldsins dregur úr siðgæðisvitund þjóðarinnar. Það er kominn tími til að snúa við, hætta að skattleggja almennar verkamannatekjur og hætta að líta á venjulegar tekjur sem hátekjur, er ríkisvaldið geti miskunnarlaust höggvið í.
Ríkisstjórnin virðist líta á verulegan hluta skattgreiðenda sem dráttardýr, er endalaust megi hlaða byrðum á. Það er kominn tími til, að skattgreiðendur hafni þessari meðferð og krefjist réttlætis, velji þá stjórnendur á ríkisskútnna, sem þeir treysti til að rifa seglin.
Jónas Kristjánsson
Vísir
