0242
Nýmiðlun
Láttu mig ekki hugsa
Siglingafræði er oft góð í tveimur eða þremur efstu lögunum, en bilar, þegar neðar dregur. Vefarar nenna ekki að hanna, hafa ekki tíma, skilja ekki mikilvægið, fá ekki sýnishorn. Samt eru notendur mest í neðri lögunum.
Venjur eru mikilvægar í siglingafræði. Sumir þættir hennar sjást á hverri síðu, nema í formum til útfyllingar. Þeir eru eins konar kennitala vefsvæðisins. Hlutar heildarinnar koma fram í flipum, sem eru í láréttri röð efst á síðunum.
Venjan er þessi:
Efst eru notendatæki: Heima, leit, svör. Hvar er ég? Ekki áberandi.
Næst er flipalínan. Áberandi. Allir flipar eru gráir, nema sá, sem er í notkun. Línan undir flipunum er í lit flipans í notkun. Hver flipi hefur sinn lit.
Notaðu ekki fínt orð yfir “leit”. Best er, að ekki þurfi skýringar við leit. Fæstir hafa áhuga á að vita, í hverju er leitað og fæstir vilja fá fyrirmæli um, hvernig eigi að leita. Amazon er til fyrirmyndar. Þar er full textaleit.
Allar síður þurfa heiti. Það á að vera á réttum stað. Nafnið á að vera áberandi. Það verður að vera í samræmi við nafnið á hnappinum, sem þú smelltir á. Einnig þarf að vera áberandi, hvar þú ert staddur á kortinu, til dæmis með öðrum lit og feitu letri.
Brauðmolar (You are here: Home > Arts > Visual > Photography > Nature) eru oft með litlu letri í einfaldri línu efst. Þeir eru nothæfir og taka ekki mikið pláss, en eru ekki fullnægjandi. Hafðu síðasta orðið feitletrað. Láttu þá ekki koma i stað heitis á síðunni.
Flipar eru fínir. Þeir eru snilld. Þeir eru augljósir. Ekki er hægt að missa af þeim. Þeir eru flottir. Þeir gefa veruleika í skyn. Láttu þá ekki líta út fyrir að vera annað en flipar á skjalamöppu. Amazon gerði flipa að hefð á vefnum.
Flipar líta út fyrir að vera flipar. Þeir hafa hver sinn lit, en þeir ónotuðu eru gráir á meðan. Línan undir flipunum fylgir lit þess flipa, sem er lifandi. Þegar þú opnar heimasíðuna, er þegar búið að velja einn flipann, þann sem mest er notaður.
Mundu:
Hvar er ég (kennitala, lógó).
Hvaða síða er þetta (heiti hennar).
Hverjir eru meginkaflar hennar.
Hvaða kosti hef ég (siglingafræði).
Hvar er ég staddur (þú ert hérna).
Hvernig get ég leitað.
Hönnun heimasíðunnar:
Eðli vefsvæðisins og markmið.
Virðingarstigi vefsvæðisins.
Leit. Kynning. Tímabundið efni.
Tilboð. Skammval. Skráning.
Sýnir, að hverju leitað er og að hverju er ekki leitað. Sýnir, hvar á að byrja. Kemur upp trausti.
Allar deildir vilja sem stærstan hluta af heimasíðunni. Þar er lóðarverðið hæst. Kokkar síðunnar eru of margir. Hún þarf að geðjast öllum. Stríðið um torfuna má ekki leiða til, að yfirsýn heimasíðunnar skerðist. Né að útkoman verði kraðak.
Afsakanir fyrir vondum síðum:
Við þurfum ekki yfirsýn.
Meira efni er þreytandi.
Þeir, sem þurfa síðuna, þekkja hana.
Yfirsýn fæst í auglýsingum.
Við bætum við tengingu með “Ertu hér í fyrsta skipti?”
Skilaboðin komast til skila í slagorðinu (tagline). Gott loft á að vera á heimasíðu. Ekki setja markmiðssetningu eða mottó í stað slagorðs. Aðeins frægustu heimasíður (Amazon) geta verið án slagorðs.
Mikilvægt er að notandinn geti með öryggi sagt:
Hér byrja ég, ef ég vil leita.
Hér byrja ég, ef ég vil vafra.
Hér byrja ég, ef ég vil prófa besta stöffið.
Gallinn við felliskrunlista, sem spara rými: Þeir leynast fyrir þér. Erfitt er að skanna, þeir skjálfa. Gallarnir eru meiri en kostirnir.
Afréttir og almenningar eyðast. Hagur allra er að bæta við sínum kindum. Allir komast að sömu niðurstöðu, landið verður ofbeitt.
Það er ekki til neinn dæmigerður notandi. Allir notendur eru einstæðir. Góð hönnun tekur tillit til þessa. Spurðu: Hæfir þessi felli-skrun-listi, með þessum orðum, í þessu samhengi, á þessari síðu, flestum þeim, sem kunna að nota svæðið.
Íslenskir vefmiðlar fara eftir flestum reglum, sem hér hefur verið lýst. Leitarbox er auðfundið á heimasíðum. Mbl og Vísir skara fram úr, hafa greinileg siglingamerki með flipum. Á báðum stöðum er auðvelt að fara upp og niður í stiganum.
RÚV er lakari vefur. Siglingafræðin virkar bara niður, en ekki upp aftur. DV-Birtingur er lakasti vefurinn af þessum fjórum, tættur og gloppóttur. Þar er siglingafræðin ekki faglega unnin. Þannig var staðan í ársbyrjun 2008, þegar þetta var skrifað.
Sjá nánar: Steve Krug: Don’t Make Me Think, 2. útgáfa 2006.
Láttu mig ekki hugsa. Það er fyrsta lögmálið um nothæfni vefjar. Ef eitthvað er erfitt í notkun, nota ég það minna en ella. Alls konar truflanir verða samtals stórar. Þær fá okkur sem notendur til að hugsa að óþörfu.