Magnús Kjartansson er ekki vandur að meðölunum, þegar hann þarf að vekja á sér athygli. Í þetta sinn dugði honum ekki minna en upphlaup á þingi Norðurlandaráðs til þess að vekja athygli flokksbræðra sinna heima fyrir á því, hvílík hetja hann væri, þrátt fyrir tvístigið í varnarmálunum.
Magnús gagnrýndi Norðurlöndin fyrir lítinn stuðning við Ísland í landhelgismálinu. Um leið gaf hann í skyn með orðalaginu: “Ríkisstjórn Íslands finnst”, að hann talaði fyrir hönd ríkisstjórnarinnar. Og svo gagnrýndi Magnús Noregsstjórn fyrir afskipti af varnarmálum Íslands.
Líklega hefur Magnús talið, að Norðurlandaráð væri nægilega daufgerð samkoma til þess, að hann kæmist upp,með skyndiárás sína. Menn mundu aðeins hrista höfuðið í sætum sínum, en ekki svara honum fullum hálsi. Þá hefði hann getað sagt við flokksbræður sína á eftir: “Sjáið þið, hvað ég er kaldur karl að segja þeim til syndanna”.
En í reyndinni tóku þingfulltrúar orð Magnúsar óstinnt upp. Harðorðastur var Daninn K. B. Andersen, en fleiri lögðu hönd á plóginn, þar á meðal Ólafur Jóhannesson forsætisráðherra. Ólafur tók sérstaklega fram, að Magnús hefði ekki talað fyrir hönd ríkisstjórnarinnar, heldur á eigin ábyrgð.
Ólafur og ræðumenn Norðmanna voru sammála um, að orðsending norsku ríkisstjórnarinnar til hinnar íslenzku um varnarmálin væri ekki þess eðlis, að hægt væri að kalla hana afskipti af íslenzkum innanríkismálum.
Ólafur og ýmsir aðrir ræðumenn bentu á, að samkvæmt starfsreglum Norðurlandaráðs ætti ekki að ræða þar um öryggis- og varnarmál. Sú regla stafar meðal annars af því, að Norðurlönd hafa þrenns konar sjónarmið í varnarmálum. Danmörk, Noregur og Ísland eru aðilar að Atlantshafsbandalaginu, Svíþjóð er hlutlaus og Finnar búa við vináttusamning við Sovétríkin.
Í Norðurlandaráði er fjallað um menningarmál, samgöngumál, efnahagsmál og samræmingu norrænna laga. Ráðið er enginn vettvangur fyrir illdeilur um varnarmál. Magnús hefur því gerzt sekur um brot á starfsreglum ráðsins og sýnt einstæðan skort á mannasiðum. Þannig fer fyrir mönnum, sem hafa óviðráðanlega þörf á að láta bera á sér.
Magnúsi fannst upplagt að tala með brauki og bramli í Norðurlandaráði til að vekja athygli á sér heima fyrir. En dæmi hans gekk ekki upp, því að aðrir þingfulltrúar settu strax ákveðið ofan í við hann, þar á meðal hans eigin forsætisráðherra.
Ólafur Jóhannesson hefur síðan sagt á Alþingi, að ekki verði af sinni hálfu frekari viðbrögð við ræðu Magnúsar. Þetta þýðir, að Ólafur hyggst ekki veita Magnúsi lausn frá ráðherraembætti fyrir frumhlaupið. Væri það þó eðlilegasta niðurstaðan, þegar ráðherra hefur orðið sér og þjóð sinni til skammar á erlendum vettvangi.
Jónas Kristjánsson
Vísir
