Hafrannsóknastofnunin á fremur bágt um þessar mundir, sjávarútvegsráðherrum þjóðarinnar til óblandinnar ánægju. Þeir telja sig nú geta losnað úr skammarkrók óhóflegra togarakaupa og annarra stundarhagsmuna í sjávarútvegi.
Hafrannsóknastofnunin hefur neyðzt til að viðurkenna galla í fyrri mælingum sínum á stærð hrygningarstofns þorsksins. Nýjar mælingar hafa leitt í ljós, að stofninn er ekki í eins bráðri hættu og áður var talið.
Til skamms tíma var haldið, að hrygningarstofninn væri að komast niður að 100 þúsund tonnum. Þar af leiðandi var talin hætta á, að þorkstofninn mundi hrynja á sama hátt og norsk-íslenzki síldarstofninn.
Nú er hins vegar haldið, að hrygningarstofninn sé rúm 200 þúsund tonn og að heildarstofninn sé 1600 þúsund tonn. Þar með er orðin úrelt sú kenning stofnunarinnar, að bara megi veiða 300 þúsund tonn í ár
Stofnunin segir nú, að 350 þúsund tonna ársafli muni á aðeins fimm árum leiða til stækkunar heildarstofnsins upp i 2200 þúsund tonn og til hámarksafraksturs við 450 þúsund tonna þorskafla á ári eftir að því marki er náð.
Jafnframt telur stofnunin, að 400 þúsund tonna ársafli muni leiða til mjög hægrar aukningar stofnsins, þannig að hámarksafrakstur náist ekki fyrr en á miðjum tíunda áratug aldarinnar eða ef til vill aldrei.
Í þetta sinn hefur stofnunin orðið við tilmælum stjórnvalda um að gefa ekki bara upp eina tölu sem æskilegan ársafla á þorski, heldur setja fram kosti með mismunandi afleiðingum, þegar horft er fram á veginn.
Með þessu hefur stofnunin tekið tillit til réttmætrar gagnrýni Jóns Sigurðssonar, fyrrum ráðuneytisstjóra fjármála. Í fyrravetur hélt hann því fram, að fiskifræðingar hefðu tekið að sér hlutverk pólitískra krossfara.
Jón benti á, að framtíð þorskstofnsins ætti að hvíla í höndum Alþingis og sjávarútvegsráðherra, sem bæru ábyrgð gagnvart þjóðinni. Fiskifræðingar bæru ekki slíka ábyrgð og ættu að halda sig við rannsóknir.
Í rauninni hafði stofnunin sveiflazt milli öfga. Þegar ráðamenn hennar áttuðu sig á, að þeir höfðu um of gengið erinda stjórnvalda og vanmetið hætturnar, gerðust þeir allt í einu baráttumenn í fiskveiðipólitík.
Því miður ætlar núverandi sjávarútvegsráðherra að notfæra sér þetta með stuðningi fyrrverandi sjávarútvegsráðherra hinna flokkanna. Þeir segja, að hér eftir sem hingað til sé óhætt að veiða 70 þúsund tonn umfram meðmæli.
Á þessu ári verður ársaflinn ekki aðeins 400 þúsund tonn, heldur 420 þúsund og sennilega meiri. Þar með er komið í veg fyrir, að þorskstofninn þróist í eðlilega stærð og geti orðið traustur hornsteinn framtíðarinnar.
Sjávarútvegsráðherrarnir vita allir upp á sig skömmina af gífurlega óhóflegum fiskiskipakaupum allan áttunda áratuginn. Þeir breiða yfir þá sök með því að hleypa þesssum flota allt of grimmilega á þorskinn.
Skyldi nokkrum þeirra hafa dottið í hug að velta því fyrir sér, hvað hefði gerzt, ef Hafrannsóknastofnunin hefði reiknað 50 þúsund tonn vitlaust í hina áttina? Þeir hafa teflt og tefla enn á tæpara vað en ábyrgð þeirra leyfir.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
