Sjálfstæðismenn og framsóknarmenn eiga sumir hverjir erfitt með að átta sig á, að flokkar þeirra eru nú komnir á sama bát eftir nærri tveggja áratuga harða andstöðu. Þeir hafa ekki enn gert sér fulla grein fyrir, að þessir tveir flokkar eiga nú þeirra sameiginlegu hagsmuna að gæta, að ríkisstjórninni lánist að framkvæma verkefnin, sem hún hefur sett sér.
Hin langa andstaða flokkanna hefur að sjálfsögðu sett sín mörk á suma stuðningsmenn þeirra. Tilfinningalegir erfiðleikar munu áreiðanlega verða stjórnarsamstarfinu fjötur um fót. Það sést til dæmis af dagblöðunum, að enn fljúga hnútur um borð, þrátt fyrir samstarfið.
Margir í flokkunum er óánægðir með samstarfið. Meðan þeir bíða tækifæris, reyna sumir þeirra að blása í glæðurnar og breiða óánægjuna út. Þetta gildir um báða flokkanna, en er líklega meira áberandi í Framsóknarflokknum, einkum vegna þess að Möðruvellingar eru nú að læðast aftur inn um bakdyrnar í flokknum eftir ósigurinn í kosningunum.
Miklu síður er ástæða til að ætla, að málefnaágreiningur spilli stjórnarsamstarfinu. Báðir aðilar geta verið ánægðir með stjórnarsáttmálann. Og fyrstu skref hinnar nýju ríkisstjórnar benda til þess, að einhugur sé innan hennar um brýnustu verkefnin. Báðir aðilar munu t.d. vera ráðnir í að halda á lofti merki þingræðisins gegn hugsanlegum tilraunum utanþingsaðila til að sölsa sér vald, sem þeim ber ekki.
Ef eingöngu er litið á málefnin, virðist svo sem grundvöllur sé fyrir varanlegu samstarfi, sem geti staðið töluvert lengur en eitt kjörtímabil. Flokkarnir tveir eru ekki aðeins sammála um björgunaraðgerðir í efnahagsmálum líðandi stundar, heldur einnig um mikinn fjölda framfaramála, sem taka mun langan tíma að koma á verulegan rekspöl.
Þrátt fyrir þetta efast margir um, að stjórnin haldi samstöðu sinni út kjörtímabilið og hvað þá lengur. Í þessari vantrú kemur fram vitneskjan um hina tilfinningalegu spennu, sem getið var hér að framan og lengi hefur grafið um sig meðal stuðningsmanna flokkanna. Þessi tilfinningalega spenna á sér sögulegar forsendur, en ekki málefnalegar eins og málum er nú háttað.
Heiðarlegt og opið samstarf ráðherra í ríkisstjórn er alger forsenda þess, að stjórnin verði farsæl í starfi. Og ekki heyrist annað en að samstarfið sé ákjósanlegt og að þaðan megi því vænta góðs fordæmis, er smám saman geti eytt hinum sögulegu og tilfinningalegu fordómum.
Báðir flokkarnir þekkja vankantana á fyrra samstarfi og eiga að geta komizt hjá því að lenda í svipuðum ógöngum. Það reynir fyrst á þetta í alvöru, þegar kosningaskjálftinn sækir á menn fyrir næstu kosningar. Og nógur tími er til stefnu.
Nú ríður á, að fylgismenn flokkanna tveggja líti fremur á það sem sameinar en það sem sundrar. Flokkarnir eru í sama báti að vinna að björgunaraðgerðum í efnahagslífinu og að framkvæmd þeirra framtíðarverkefna, sem ríkisstjórnin hefur sett sér.
Jónas Kristjánsson
Vísir
