Hafrannsóknastofnunin hefur lagt fram nýjar tillögur um 275 þúsund tonna hámarksafla af þorski á ári næstu tvö árin. Þetta er nokkru meira en 230 þúsund tonn Svörtu skýrslunnar og tekur tillit til þeirra efnahagslegu sjónarmiða, að erfitt sé að draga snögglega mjög mikið úr veiðum. Aftur á móti veldur nýja hámarkið hægari aukningu aflamagns en hið fyrra gerði.
Nýja hámarkið er nokkurn veginn jafnt þorskafla Íslendinga sjálfra á þessu ári. Heildaraflinn af þorski á Íslandsmiðum á árinu fer hins vegar upp í 340 þúsund tonn vegna undanþáguveiða útlendinga, einkum Breta. Tillögurnar um 275 þúsund tonna hámark sýna því ljóslega, að ríkisstjórnin hefur ekki um neitt einasta tonn að semja við Efnahagsbandalagið.
Tillögurnar bárust sjávarútvegsráðherra rétt fyrir hinn mikilvæga fund hans með Gundelach, framkvæmdastjóra hjá Efnahagsbandalaginu. Ætla hefði mátt, að hann gripi þetta vopn fegins hendi og benti Gundelach á, að vísindamenn væru búnir að reikna út, að ekkert væri aflögu fyrir útlendinga, ef stöðva ætti ofveiði á Íslandsmiðum. Og Gundelach hefði ekki átt neitt svar við slíku vopni.
En hvað gerir ráðherrann? Hann rakkar niður skýrslu Hafrannsóknastofnunarinnar með óvönduðu og órökstuddu orðbragði: “Tillögurnar fundust mér lítið rökstuddar og hafa þær lítið vísindalegt yfirbragð”,sagði hann. Gundelach hefur semsagt orð íslenzks ráðherra fyrir því, að tal íslenzkra fiskifræðinga um friðunarþörf sé helber þvæla. Hann hefur orð íslenzks ráðherra fyrir því, að töluvert aflamagn eigi að vera aflögu á Íslandsmiðum handa veiðiskipum frá ríkjum Efnahagsbandalagsins.
Matthías Bjarnason bandar frá sér vopni, sem Hafrannsóknastofnunin réttir honum, og snýr því í staðinn upp í vopn handa Efnahagsbandalaginu og Bretum.
Áður hefur verið bent á, hversu alvarlegt sé, er ráðherra slær fram gersamlega órökstuddum fullyrðingum um gildisleysi skýrslna Hafrannsóknastofnunarinnar og lítilsvirðir um leið vísindamenn, sem njóta alþjóðlegrar viðurkenningar einmitt á því sviði, sem tillögur þeirra fjalla um. Hvar annars staðar ætlar ráðherrann að fá upplýsingar um ástand þorskstofnsins? Kannski frá formanni félags brezkra togaraeigenda?
Frumhlaup Matthíasar Bjarnasonar er mesta ráðherrafrumhlaup síðustu ára. Menn eru vissulega agndofa yfir ummælum hans. Í einni málsgrein fer hann hamförum, hafnar hinni beztu vísindalegu ráðgjöf sem völ er á, færir Efnahagsbandalaginu hættulegt vopn í hendur og gerir sig persónulega ábyrgan fyrir hugsanlegri ofveiði á þorski á Íslandsmiðum á næstu árum. Fyrr má nú vera ofurmennið.
Spurningin er nú sú, hvort Geir Hallgrímsson forsætisráðherra og ríkisstjórn hans samþykkja hið óskiljanlega frumhlaup. Aum er sú ríkisstjórn, sem getur notað slíkan ráðherra.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
