“Alþingiskosningarnar skipta litlu. Það eru borgarstjórnarkosningarnar í Reykjavík, sem skipta mestu máli”, er ,nýlega haft eftir alþingismanni úti á landi. Ummæli hans eru gott dæmi um spennuna, sem jafnan fylgir borgarstjórnarkosningum í Reykjavík.
Höfuðborgin er langstærsta sveitarfélagið í landinu. Af þeirri ástæðu einni er eðlilegt, að Reykjavík skipi háan sess í baráttu stjórnmálaflokkanna þessa dagana, er sveitarstjórnarkosningar eru skammt undan.
Til viðbótar er svo spennan, sem fylgir því, að hálfrar aldar meirihluti Sjálfstæðisflokksins hefur oftast hangið á bláþræði. Nú sem fyrr hafa minnihlutaflokkarnir með sér samstarf í baráttunni um að hnekkja veldi meirihlutans. En það er líka unnt að segja, að sumir geri of mikið úr spennunni að þessu sinni.
Ummæli leiðarans í gær um sérkenni sveitarstjórnarkosninga gilda að verulegu leyti um Reykjavík eins og önnur sveitarfélög:
Í Reykjavík eins og annars staðar eru kosningarnar ekki eins flokkspólitískar og alþingiskosningar. Stjórnmálaflokkarnir eru fyrst og fremst landsmálaflokkar, en verkefni sveitarstjórna eru staðbundin.
Í Reykjavík eins og annars staðar í sveitarstjórnarkosningum eiga menn ekki að gera upp reikninga sína við ríkisstjórn og stjórnarandstöðu, né heldur við samtök launafólks og atvinnurekenda. Rétti vettvangur uppgjörsins er í fyrra tilvikinu í alþingiskosningunum og í síðara tilvikinu í hlutaðeigandi félögum.
Í Reykjavík eins og annars staðar eru það ekki loforðin, sem kjósendur eiga að fara eftir. Í þess stað eiga þeir að fara eftir eigin mati á, hvaða röð hver hugsanlegur meirihluti muni hafa á ýmsum verkefnum.
Einn flokkurinn kann að hafa strætisvagna ofarlega á baugi, annar leikskóla, hinn þriðji varanlega gatnagerð, sá fjórði ræktun opinna svæða og hinn fimmti sköpun atvinnutækifæra. Kjósendur hafa af eðlilegum ástæðum misjafnan áhuga á einstökum verkefnum og hafa ærna ástæðu til að kjósa í samræmi við það.
Til viðbótar þessu þarf svo að koma mat kjósandans á því, hvort núverandi meirihluti sé líklegri en minnihlutinn til að halda fjárhagslega og skipulagslega vel á málum eða hvort þessu sé í rauninni þveröfugt farið.
Að þessu leyti er Reykjavík í hópi fárra sveitarfélaga, þar sem línur meirihluta og minnihluta eru nokkuð skýrar, vegna þess að einn flokkur er við völd og hinir flokkarnir starfa meira eða minna saman.
Reykvískir kjósendur hafa rökrétta forsendu, ef þeir hafna Sjálfstæðisflokknum af þeirri ástæðu einni, að hann hafi stjórnað borginni nógu lengi, svo ekki sé talað um þá forsendu, að sú stjórn hafi kannski illa tekizt. Þeir hafa líka rökrétta forsendu, ef þeir hafna minnihlutaflokkunum af þeirri ástæðu einni, að betra sé að hafa áfram einn flokk við völd fremur en þrjá misjafna flokka.
Dagblaðið mun ekki mæla með neinum sérstökum stjórnmálaflokki í Reykjavík eða öðrum sveitarfélögum. Leiðararnir tveir, sem nú hafa birzt í röð, eru aðeins tilraun til að vekja athygli kjósenda á ýmsum mikilvægum atriðum, sem nytsamlegt er að hafa í huga, þegar gengið er að kjörborði í sveitarstjórnarkosningum, hvort sem er á Stokkseyri eða í Súðavik, á Reyðarfirði eða í Reykjavík.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
