Sprengisandur er orðinn svo vel fær, að um daginn sást þar á ferð bíll með hjólhýsi í eftirdragi. Er þá lítið orðið eftir af ógnum þessa sögufræga sands, er þægindi nútímans hafa lagt hann að velli með þessum hætti.
Einn bezti vegur landsins liggur þráðbeint frá inntaksstíflu Búrfellsvirkjunar upp að Sigöldu og síðan með litlum sveigjum upp að Þórisósi. Þarna inni á eyðisöndum er verið að reisa mikil mannvirki, sem eiga að stuðla að þægilegu nútímalífi á Íslandi.
Þegar þessari breiðu braut sleppir, eru aðeins eftir um 120 kílómetrar til byggða norðan sands. Vegarstæði er mjög gott og þurrt á þessari leið, svo að tiltölulega ódýrt er að ryðja þar upp góðum malarvegi. og Vegamálastjórnin er einmitt að láta athuga, hversu hagkvæmt sé að leggja slíkan þjóðveg norður Sprengisand.
Verktakinn, sem lagði veginn frá Búrfelli að Þórisósi, gizkaði á fyrir fimm árum, að leggja mætti góðan veg þessa 120 kílómetra fyrir um 35 milljónir króna, Þetta gæti hugsanlega samsvarað um 100 milljónum króna á núverandi verðlagi, en er þó ekki há upphæð í samanburði við annan vegagerðarkostnað nútímans
Um svipað leyti var gizkað á, að þungaflutningabíll,sem færi þessa leið til Akureyrar og stytti sér þar með leiðina þangað úr 450 kílómetrum í 350 kílómetra, mundi spara sér 15.000 krónur í rekstrarkostnaði og viðhaldi á leiðinni fram og til baka. Ef áætlað er, að þessi tala hafi magnazt með sama hætti og hin fyrri, má gizka á, að sparnaðurinn sé kominn upp í 40.000 krónur fram og til baka. Samkvæmt þessu nægðu 2.500 ferðir þungavörubíla til að greiða kostnaðinn við Sprengisandsveg.
Þetta eru ágizkunartölur, sem benda þó til þess, að mönnum sé óhætt að bíða spenntir eftir niðurstöðum hagkvæmnisathugunar Vegamálastjórnar.
Beinn og breiður vegur yfir Sprengisand verður ekki lagður fyrir skemmtiferðir á sumrum. Ef hann hins vegar yrði nýttur á sumrin fyrir þungaflutninga til Norðausturlands, er hugsanlegt, að hann gæti borgað sig niður á tiltölulega skömmum tíma.
Nokkur bið verður á því, að þetta verði að veruleika. En á meðan eykst umferðin stöðugt á sandinum. Áætlunarbílar fara hann í reglubundnum ferðum, auk hópferðabíla og einkabíla.
Ferðamönnum er til mikils hægðarauka, að víða hafa verið sett upp skilti, sem vísa leið til skoðunarverðra staða. Menn eiga því ekki á hættu að fara af vangá framtjá náttúruundrum eins og Hrauneyjarfossi og Aldeyjarfossi. Hins vegar er sjálf vegarmerkingin víða orðin þreytuleg og aukaslóðir villugjarnar, eins og sést m.a. af því, að ferðamenn að sunnan villast iðulega inn í Sandbúðir, ef þeir ætla niður í Bárðardal.
Þarfasti þjónninn þurfti bithaga, og þess vegna var Sprengisandur erfið leið á sinum tíma. Nú hafa aðstæður hins vegar gerbreytzt með bílunum. Sandurinn, sem áður var hindrun í vegi ferðamanna, er nú orðinn hið ákjósanlegasta vegarstæði á bílaöld. Svo kann að fara, að þessi svarti sandur verði ein af meiri háttar samgönguæðum landsins.
Jónas Kristjánsson
Vísir
