Nýlega furðuðu menn sig á, að hermenn ríkisstjórnar El Salvador skyldu hafa geð í sér til að limlesta og myrða fjórar bandarískar nunnur, sem voru að hjálpa fátæku fólki. En þetta var aðeins smábrot af stjórnarstefnunni.
Herflokkar stjórnarinnar fara um landið eins og Atli Húnakonungur og leggja heilu þorpin í rúst. Markmiðið er að hræða fátæklinga landsins til hlýðni við hina auðugu valdhafa, svo að þeir megi verða ríkari en nokkru sinni fyrr.
Eitt lítið dæmi frá 14. maí í vor hefur verið nákvæmlega skráð. Þá dunduðu hermenn stjórnarinnar í Salvador sér við að fleygja börnum í fljót, skera þau og skjóta. Hundruð manna létu lífið í þessu blóðbaði á ábyrgð stjórnvalda.
Á fyrstu sex mánuðum þessa árs hafa yfir 2000 manns látið lífið í ofsóknum stjórnvalda á hendur öllum þeim, sem grunaðir eru um að vera ekki grunnmúraðir fasistar. Þannig er El Salvador hin rómanska Ameríka í hnotskurn.
Flestum ríkjum þessarar álfu, allt frá Mexíkó til Argentínu, ráða meira eða minna óðir fasistar í skjóli kvalasjúkra morðingja. Skýrslur mannhelgisamtaka um framferði þessara villimanna eru átakanlegri en nokkur orð fá lýst.
Undanfarin fjögur ár hefur Carter Bandaríkjaforseti farið ákaflega í taugar valdhafa á þessum slóðum. Þeim fannst hann hafa óþarflega mikinn áhuga á mannréttindum og óþarflega lítinn áhuga á útrýmingu svokallaðra kommúnista.
Carter vék frá þeirri bandarísku stjórnarhefð að styðja jafnan við bakið á öflum, sem voru yzt til hægri og líklegust til að halda kommúnisma í skefjum. Hann tók upp á því að styðja miðjumenn og framfarasinna.
Carter hafði vit á púðurtunnunni, sem felst í nágrannaríkjum, þar sem skipulega er stefnt að því að gera hina ríku ríkari og hina fátæku fátækari. Hins vegar hafa hvorki valdhafar rómönsku Ameríku né Reagan, verðandi forseti, þessa yfirsýn.
Kjöri Reagans var tekið með áköfum fögnuði hjá villimönnum álfunnar. Þeir eru sannfærðir um, að nú muni Bandaríkjastjórn láta af tilfinningasemi og afskiptasemi og fara aftur að styðja þá, sem eru yzt til hægri í fasismanum.
Reagan hefur svo sem ekkert sjálfur sagt, er gefi slíkt til kynna. En sumir ráðgjafar hans og aðstoðarmenn hafa látið falla orð um, að tímabært sé að láta mannréttindastefnu víkja fyrir raunsæispólitík í málum rómönsku Ameríku.
Þetta hefur haft þær afleiðingar, að blóðbaðið og kvalalostinn hafa magnazt. Fasistarnir hafa fært sig upp á skaftið og eru nú meira að segja farnir að takast á við kaþólsku kirkjuna, síðasta vígi lítilmagnans.
Morð á erkibiskupi og nunnum í El Salvador eru dæmi um vaxandi ofsa valdhafa í rómönsku Ameríku. Þannig má segja, að Reagan gangi þegar laus, enda hefur hann ekki lyft fingri til að afneita svokallaðri raunsæispólitík.
Svo virðist sem kaþólska kirkjan muni taka við hlutverki Carters, þegar bandarísk stjórnvöld hverfa aftur inn í siðblinduna. Hún hefur áttað sig á, að hlutverk hennar er ekki að standa við hlið hinna grimmu og gráðugu.
En hún fær ekki heldur hindrað, að á morgun eins og í gær verði lifandi fólki varpað úr flugvélum yfir sjó og rafmagni hleypt á ungabörn. Svo virðist sem Reagan muni gæta þess, að lífið gangi sinn vanagang í myrkasta hluta veraldar.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
