Suður-Kórea er enn eitt ríkið, sem hverfur af braut mannréttinda. Chun Doo Hwan forseti er búinn að koma þar á fót einræðisríki. Líflátsdómurinn yfir Kim Dae Jung, hinum vinsæla stjórnarandstæðingi, er bara eitt skrefið.
Stjórnin hefur látið loka nærri 200 blöðum og tímaritum og reka meirihluta blaðamannastéttar landsins. Allar fréttir af sýndarréttarhöldum yfir Kim og fleirum eru vandlega ritskoðaðar, svo að einungis stjórnarhliðin sjáist.
Stjórnir Japans og Bandaríkjanna hafa harðlega mótmælt afnámi mannréttinda í Suður-Kóreu. Chun forseti lætur slíkt sem vind um eyru þjóta. Hann þykist vita, að Bandaríkin þoli ekki að missa herstöðvar sínar í landinu.
Þetta er enn eitt dæmið um vandamálið, sem Bandaríkjamenn kalla “okkar tíkarsynir”. Það eru þeir í hópi ógeðslegra valdhafa þriðja heimsins, sem halla sér fremur að Bandaríkjunum heldur en Sovétríkjunum.
Með brottför Kissingers utanríkisráðherra og innreið Carters forseta dró verulega úr siðblindunni, sem löngum hefur mótað utanríkisstefnu Bandaríkjanna. “Okkar tíkarsynir” þykja ekki lengur sjálfsagðir bandamenn.
Greinilegast hefur þetta komið fram í Suður- og Mið-Ameríku, leikvelli villimanna á borð við Somoza, Duvalier, Pinochet, Videla og Strösser. Slíkir foringjar hafa ekki lengur getað reitt sig á bandaríska hagsmuni.
Siðvæðing Carters hefur samt ekki náð til þeirra “tíkarsona”, sem taldir eru standa næst öryggi ríkisins. Og í Suður-Kóreu bíða 40.000 bandarískir hermenn eftir nýrri innrás kommúnista frá Norður-Kóreu.
Chun forseti telur greinilega, að hann geti staðið af sér óánægju Bandaríkjastjórnar. Hún muni neyðast til að vinna með sér að sameiginlegum öryggishagsmunum. Hann hefur líka skipað bandarískt menntaða menn sem ráðherra.
Áleitin er samt spurningin um illu kostina tvo: Hvenær verður einræði “tíkarsona” svo skelfilegt, að það jafnist á við einræði kommúnismans, sem stjórnir Bandaríkjanna hafa löngum reynt að bjarga öðrum þjóðum frá?
Því miður virðist spurningin nú eingöngu snúast um líf Kim Dae Jung. Stjórn Bandaríkjanna mun bregðast við af meiri hörku, ef Chun Doo Hwan lætur drepa hann. Ef aðeins minni spámenn verða drepnir, mun það látið kyrrt liggja.
Þannig er Suður-Kórea blettur á Bandaríkjunum sem forusturíki þess hluta mannkyns, er trúir á víðtæk mannréttindi, þar sem talið skoðanafrelsi og upplýsingafrelsi . “Okkar tíkarsynir” eru enn til, þótt þeim hafi fækkað.
Enn óþægilegar er til þess að hugsa, að senn geti Reagan orðið forseti Bandaríkjanna. Augljóst er, að villimenn í hópi hægri sinnaðra valdhafa í þriðja heiminum bíða með ofvæni stjórnarskipta í Bandaríkjunum og nýrrar Kissinger-aldar.
Ummæli Reagans benda líka til, að hugur hans sé alveg lokaður fyrir hinum fíngerðari þáttum baráttunnar milli hugmyndafræði Bandaríkjanna og Sovétríkjanna. Sem forseti mundi hann rýra siðferðilega stöðu Bandaríkjanna.
Þeir, sem dæma Carter óvægilega, gleyma því oft, að með honum fluttist loks í Hvíta húsið utanríkisstefna, sem leit meira á innihald en ytra borð. Suður-Kórea er þó dæmi um takmörk þau, sem siðvæðingu Carters eru sett.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
