Sjómenn eru réttilega reiðir út af óhóflega varfærinni gæzlu landhelginnar. Sí og æ eru að koma upp mál, sem löggæzlan á sjónum tekur ekki nógu föstum tökum. Ólögleg veiðarfæri eru fiskuð upp úr sjó, erlendir togarar gera sig heimakomna á friðuðum svæðum og varðskipin eru of oft fjarri, þegar erlendir togarar læðast.inn í landhelgina. Það er því orðið tímabært, að skipherrum Landhelgisgæzlunnar verði veitt umboð til að ganga harðar eftir því, að lögum sé fylgt á íslenzkum hafsvæðum.
Norska landhelgisgæzlan leggur mikla áherzlu á að skoða veiðarfæri skipa, sem veiða við Noreg. Þeir hafa til þess fullan rétt samkvæmt fjölþjóðasamningum. Sama rétt höfum við, en samt er sáralítið gert af því að skoða veiðarfæri. Í þeim fáu tilvikum, sem það hefur verið gert, hefur þó komið í ljós, að annað hvert skip hefur ólöglegan veiðarfærabúnað.
Þessar athuganir þarf að efla nógu mikið til þess, að erlend fiskiskip megi eiga von á skoðun í hverri einustu veiðiferð. Jafnframt þarf að taka upp refsingar við þessum brotum á fjölþjóðasamningum, svo að skipstjórnarmenn taki eitthvert mark á eftirlitinu. Með aðgerðarleysi sínu eru íslenzk yfirvöld óbeint að stuðla að lögbrotum, því að æ fleiri taka upp ósómann, þegar þeir sjá, að skipstjórnarmenn komast upp með hann. Aðgerðarleysið er því vítavert.
Annað dæmi um aðgerðarleysi í gæzlu landhelginnar er hin friðsamlega afstaða gagnvart veiðum vestur-þýzkra togara innan 50 mílnanna. Það er orðinn viðburður, að skorið sé á togvíra slíkra skipa, og hefur svo verið í heilt ár. Þjóðverjum má því vera nokkuð sama, þótt ekki semjist um fyrirkomulag veiða þeirra á Íslandsmiðum. Þeir hafa að flestu leyti sína hentisemi eins og ástandið hefur verið.
Við munum þó eftir því, að viðræðurnar við Þjóðverja hafa strandað á ósanngjörnum kröfum þeirra um fríðindi umfram það, sem Bretar hafa fengið, einkum að því er varðar veiðar togara af stærstu gerðum. Þeir þrýsta á okkur með því að hindra framkvæmd á sérstökum viðskiptakjörum okkar hjá Efnahagsbandalaginu, en við veitum þeim engan gagnþrýsting á miðunum. Slík taflmennska leiðir til verri stöðu okkar í málinu og hún er því vítaverð. Við megum til með að magna aðgerðir gegn þýzkum lögbrjótum, sem og auðvitað öðrum lögbrjótum innan landhelginnar.
Þær aðgerðir, sem hér hefur verið lýst, er unnt að framkvæma með þeim skipakosti, sem Landhelgisgæzlan hefur til umráða. Hitt er svo einnig ljóst, að gæzlan býr við óhóflegt skipasvelti, eins og margoft hefur verið bent á. Þar sem 200 mílna fiskveiðilögsaga er í uppsiglingu hér við land á síðari hluta næsta árs, er nauðsynlegt að efla gæzluna nægilega til þess, að hún geti haldið uppi lögum og rétti á öllu 200 mílna beltinu.
Það er marklaust að semja lög og reglur, þegar því er ekki sinnt að fylgjast með framkvæmdinni. Þess vegna þarf nú tvennt að fara saman, ákveðnari afstaða landhelgisgæzlunnar á miðunum ásamt refsingum við afbrotum og skjótur undirbúningur að auknum skipakosti gæzlunnar með hliðsjón af 200 mílunum á næsta ári.
Jónas Kristjánsson
Vísir
