Mörg mál bíða afgreiðslu Alþingis, sem kom saman í gær eftir langt jólahlé. Þar sem ríkisstjórnin hefur misst meirihlutann í neðri deild, má búast við hörðum sviptingum um ýmis mál, sem stjórn og stjórnarandstöðu greinir á um. Getur farið svo, að síðari hluti þessa þings verði mun fjörugri en endranær.
Orkuskorturinn í heiminum hlýtur að koma til umræðu á Alþingi. Að vísu bendir margt til þess, að hann snerti okkur minna en menn hafa óttazt. Við verðum að sæta um tíma uppsprengdu verði á olíum og olíuvörum, svo og þeim vörum, sem framleiddar eru með hjálp olíuknúinna véla. En okkar afurðir hækka líka á móti. Og svo eru margir þegar farnir að spá verðfalli á olíu.
Olían getur á þrennan hátt orðið umræðuefni á Alþingi. Í fyrsta lagi munu margir þingmenn vilja fylgjast með því, að stjórnvöld séu vel á varðbergi í olíumálunum. Í öðru lagi er hætta á því,að ríkisstjórnin vilji misnota orkuskortinn til að koma fram ýmsum áhugamálum sínum, svo sem hækkun skatta. 0g í þriðja lagi er óhjákvæmilegt, að Alþingi taki til meðferðar þær tafir, sem orðið hafa á byggingu orkuvera, bæði vatnsafls og jarðhita, á valdatíma ríkisstjórnarinnar.
Þessar tafir valda því, að mjög kemur til álita að fresta framkvæmdum á fjárlögum og beina fjármagninu fremur til hraðari byggingar orkuvera. Öflun innlendrar orku hlýtur að verða forgangsmál okkar, að minnsta kosti meðan olíukreppan stendur sem hæst.
Líklegt er, að á alþingi rísi deilur um fjármögnun aðgerða gegn orkuskorti. Stjórnarandstaðan mun leggja áherzlu á frestun framkvæmda á öðrum sviðum og vera á móti hækkun skatta. Inn í þá mynd koma frumvörp stjórnarandstöðunnar um lækkun beinna skatta. Þessar tillögur hafa vakið mikla athygli, bæði fyrir vandaða undirbúningsvinnu og fyrir þá sök, að skattlagning hefur nú keyrt um þverbak.
Alþingi þarf að afgreiða mörg önnur mál, stór og smá. Tollalækkanir hljóta að koma aftur á dagskrá og verður ekki annað séð en ríkisstjórnin neyðist til að falla frá hugmyndum sínum um hækkun söluskatts á móti lækkun tolla. Þá er orðið tímabært, að Alþingi hætti að velta grunskólafrumvarpinu fram og aftur og taki það til alvarlegrar meðferðar. Loks er nú orðið tímabært að Alþingi ákveði, hvenær og með hvaða hætti landhelgin verði færð út í 200 mílur.
Varnar- og öryggismálin verða eitt veigamesta viðfangsefni síðvetrarþingsins. Ríkisstjórnin er nú að gera lokatilraun til að bræða saman hinar margvíslegu túlkanir sínar á málefnasamningnum og fá samstöðu stjórnarsinna um millileiðir, sem eru hvorki fugl né fiskur
Ekki er víst, hvort þetta tekst. En þeir þingmenn, sem vilja varnir á Íslandi, verða að búa sig undir að vinna fyrir málstaðinn af miklum krafti. Í svona alvarlegu máli dugir ekki að fallast á léttúðugar miðlunarleiðir.
Jónas Kristjánsson
Vísir
