Sovézkir og austurevrópskir fjölmiðlar leggja nú mikla áherzlu á, að Solzhenitsyn og aðrir frjálshyggjumenn í Sovétríkjunum séu að spilla sambúð austurs og vesturs með vesturlenzkum útgáfum bóka sinna og viðtölum við vestræna fréttamenn.
Í þessum áróðri fjölmiðlanna felst örlítið sannleikskorn. Uppljóstranir Solzhenitsyns, Sakkarovs eðlisfræðings og skoðanabræðra þeirra hafa vakið Vesturlandabúa til vitundar um, að skynsamlegt geti verið að fara varlega í samskiptunum við Sovétríkin og láta ekki gabba sig með fögru friðarhjali og “ekki.árásarsamningum” eins og Stalín og Hitler gerðu rétt áður en þeir fóru í stríð.
Nýjasta bók Solzhenitsyns “Gulag-eyjaklasinn” hefur enn magnað þessa spennu. Í þetta sinn er ekki um skáldsögu að ræða, heldur ítarlega frásögn af lögregluofsóknum Sovétstjórnarinnar allt frá 1918 til 1956. Er frásögnin byggð á langri reynslu höfundarins sjálfs, bréfaskriftum við fyrrverandi fanga og viðtölum við 227 manns, sem lifað hafa af fangabúðavist.
Í bókinni kemur greinilega fram, að Stalín var ekki einn ábyrgur fyrir ógnaröldinni. Lögregluofsóknirnar hófust á valdatíma Leníns, svo og útrýmingarbúðirnar og fjöldaaftökurnar. Þar kemur greinilega fram, að rússneski kommúnisminn var miklu blóðugri en bæði rússneska keisaraveldið og þýzki nazisminn. Ef borinn er saman fjöldi fangelsana og aftaka og lengd fangelsisdóma, reynist sovétstjórnin hafa verið allt frá tíu og upp í þúsund sinnum harðskeyttari en keisarastjórnin-
Og fyrir nútímafólk er athyglisvert, að eftir stríðið hafa 78.000 manns fengið dóma í Þýzkalandi fyrir misgerðir á Hitlerstímanum, en aðeins 24 menn hafa fengið dóma í Sovétríkjunum fyrir misgerðir á Stalínstímanum- Þessi tvö ríki hafa meðhöndlað fortíð sína á mjög svo ólíkan hátt.
Solzhenitsyn lauk samningu bókar þessarar fyrir rúmlega fimm árum og lánaði handritið vinum sínum til lestrar. Leynilögreglan hafði um síðir hendur í hári einnar vinkonunnar og pyndaði hana til sagna um tilvist handritsins- Meðferðin á henni leiddi til þess, að hún réð sér bana. Þetta sýnir eins og misnotkunin á geðveikrahælum og eiturefnainngjöfum, að villimennskan er enn í blóma þar eystra.
Sovétstjórnin hefur lengi ætlað sér að nota bætta sambúð við Vesturlönd til að afla sér betri friðar til að klekkja á frjálshyggjumönnum heima fyrir. Hún reiknar með, að hlákan leiði til þess, að Vesturlönd reyni að forðast að taka upp hanzkann fyrir þessa menn til að styggja ekki Sovétstjórnina.
Það hefur líka komið í ljós, að ekki kom til af góðu, að Sovétríkin gerðust aðilar að alþjóðlegu samkomulagi um höfundarétt. Stjórnin taldi sig með því mundu geta hindrað smygl á sovézkum handritum til útlanda. Enda hefur forstjóri sovézku höfundaréttarstofnunarinnar tilkynnt málshöfðun á hendur þeim erlendum útgefendum, sem taka að sér handrit Solzhenitsyns og annarra slíkra höfunda, auk þess sem höfundarnir sjálfir verði ákærðir fyrir smygl. Við því er refsingin 10 ára fangabúðavist.
Við skulum því halda vöku okkar enn um sinn, og við skulum berjast áfram fyrir frelsi og öryggi sovézkra frjálshyggjumanna, þrátt fyrir friðarvilja okkar.
Jónas Kristjánsson
Vísir
