Friðardagar eru í þjóðmálunum um þessar mundir. Svo hefur verið, síðan gefin voru út bráðabirgðalögin um láglannabætur. Og þessir sæludagar munu endast til mánaðamóta, þegar Alþingi kemur saman á ný og þegar reyna tekur á uppsagnir kjarasamninga.
Þjóðin og stjórnmálamennirnir hafa gott af þessari hvíld. Sumarið var í stormasamasta lagi í þjóðmálunum og því var tími til kominn að taka síðbúið sumarfrí. Kærkomnust er þó hvíldin frá orðbragðinu í stjórnmálaskrifum dagblaðanna.
Vorið hófst með byggðakosningabaráttunni. Síðan tók við baráttan fyrir alþingiskosningarnar. Þar á eftir komu langvinnar viðræður um myndun nýrrar ríkisstjórnar. Um leið og stjórnin hafði verið mynduð, hófust svo umfangsmiklar björgunaraðgerðir í efnahagsmálum. Síðast komu láglaunabæturnar og uppsagnir kjarasamninga, þegar komið var fram á haust.
Þessi atburðarás var stanzlaus í allt sumar. Í heild var þetta með meiri háttar skorpum í stjórnmálabaráttunni. Þjóðin var orðin fremur þreytt á eldspúandi stjórnmálamönnum og stjórnmálariturum og þeir hafa sjálfir vafalaust verið jafnfegnir logninu, sem hefur nú staðið í örfáar vikur.
Margt er í gerjun undir niðri, þótt tiltölulega hljótt sé á yfirborðinu. Ein af þungamiðjum stjórnmálabaráttunnar, fjárlagafrumvarpið, hefur verið í undirbúningi og mun líta dagsins ljós, þegar Alþingi hefur störf að nýju eftir tæpar tvær vikur.
Um leið verður farið að ræða á þingi um bráðabirgðalögin, sem ríkisstjórnin hefur sett til að bjarga efnahagslífinu frá hruni. Stjórnmálamennirnir munu hefja að nýju deilur um gengislækkunina, framhaldið á frystingu kaupgreiðsluvísitölunnar, láglaunabæturnar og hækkunina á bótum almannatrygginga.
Þær umræður verða þó varla mjög veigamiklar. Kemur þar tvennt til. Í fyrsta lagi hefur ríkisstjórnin mjög traustan þingmeirihluta að baki sér, traustari en þekkzt hefur um langt skeið. Og í öðru lagi veit alþjóð, að stjórnarandstaðan var að ræða ákaflega svipaðar aðgerðir, þegar hún átti í sumar aðild að viðræðum um myndun ríkisstjórnar. Hún getur því ekki gagnrýnt af neinni einlægni aðgerðir ríkisstjórnarinnar í efnahagsmálum.
Augu manna munu fremur beinast að vinnudeilum þeim, sem kunna að vera í uppsiglingu. Flest öflugustu launþegasamtökin hafa sagt upp kjarasamningum og renna þeir út um mánaðamótin. Þar eru á lofti mestu þjóðmálablikurnar. Á því sviði verður teflt um, hvort endurreisn efnahagslífsins tekst eða ekki.
Forustumenn launþegasamtaka eiga margir hverjir í sálarstríði um þessar mundir. Annars vegar viðurkenna þeir bæði nauðsyn efnahagsaðgerðanna og gildi láglaunabótanna. Og hins vegar óttast þeir yfirboð hver af hálfu annars. Það ríkir því ótryggur friður á vinnumarkaðnum. Og engu er hægt að spá um framvinduna.
Hinir hægu dagar eru senn á enda. Sumarfríi stjórnmálanna er að ljúka. Eftir lognið kemur stormurinn og tekur að ógna þjóðarskútunni á nýjan leik. En við skulum vona, að hún standist þá raun eins og oftast áður, enda er meira í húfi en oftast áður.
Jónas Kristjánsson
Vísir
