Dagblaðið vill taka undir þá skoðun Vilmundar Gylfasonar í kjallaragrein hans á föstudaginn, að íslenzkir stjórnmálaflokkar séu orðnir að úreltum hagsmunaklíkum, sem eru hver annarri líkar. Í stað grundvallarágreinings í efnahagsmálum er komin keppni um að stækka ríkisbáknið, ráða því og mjólka það.
Talsmenn Sjálfstæðisflokksins eru að þykjast, þegar þeir gagnrýna báknið og spillingu þess, því að sá flokkur er ekki síður en aðrir ábyrgur fyrir stækkun báknsins og misnotkun þess. Og talsmenn Alþýðubandalagsins eru að þykjast, þegar þeir gagnrýna fjármálaspillinguna, því að sá flokkur hefur eins og aðrir sína kraftaverkamenn undir verndarvængnum. Alþýðuflokkurinn er sömuleiðis sekur á báða bóga. Það er ekki Framsóknarflokkurinn einn, sem er spilltur, þótt sú spilling hafi vakið mesta umræðu á undanförnum misserum.
Verst er, að ekki sést neinn árangur af starfi þeirra, sem vilja meiri reisn stjórnmálaflokkanna. Hagsmunahóparnir virðast svo fastir þar í sessi, að útilokað sé að þoka þeim um set, þótt almenningi hafi að undanförnu verið sýnt inn í suma afkima þessarar undraveraldar stjórnmálanna.
Í kjallaragreininni segir Vilmundur m.a.:
“Í grundvallaratriðum hvarf allur ágreiningur um efnahagsmál. Flokkarnir urðu allir málsvarar stórs ríkisgeira og leikurinn snérist í það að ráða þessum ríkisgeira til þess að geta mjólkað hann, veitt embætti og þó einkum fjármálalega aðstöðu. Það urðu hin raunverulegustu og áþreifanlegustu völd. Auðvitað hefur þetta verið í misríkum mæli, en er samt kjarni málsins.
Og flokksfjölmiðlarnir, sem orðnir eru hluti af sama ríkisgeiranum, prédika þá skoðun, að engin slík vandamál séu til, heldur snúist þessi leikur um raunverulegan ágreining. Þeirri skoðun er nú gjarnan haldið á lofti, að raunverulegustu andstæður íslenzkra stjórnmála séu Sjálfstæðisflokkur og Alþýðubandalag. Það séu kantarnir. Og hver er svo munurinn? Sjá menn mun í þenslu ríkisbáknsins? Aðstöðunni í bönkunum? Framkvæmdunum við Kröflu? Framkvæmdastofnun? Sannleikurinn er því miður sá, að Kristinn Finnbogason gæti verið í báðum þessum flokkum. Og krataflokknum líka.
Eitthvert hryggilegasta dæmið um þessa þróun var sagan um Framkvæmdastofnunina. Ríkisstjórn Ólafs Jóhannessonar setti þá stofnun á laggirnar, og flokkarnir, sem aðild áttu að þeirri ríkisstjórn, settu hver sinn manninn í forstjórastöðu, þar sem þeir sátu í sjóðunum og veittu sínum mönnum fjármagn úr ríkiskassanum. Þingmenn Sjálfstæðisflokks mótmæltu og sögðu efnislega og réttilega, að þetta væri siðleysi, spilling og þensla – byði hættunni heim. Sem og hefur gerzt.
En hvað gerist? Þremur árum seinna kemst Sjálfstæðisflokkur í ríkisstjórn. Lagði hann ekki báknið niður? Ónei, hann einasta ýtti þeim gömlu í burtu úr fjárveitingarstólunum, en setti sinn mann í staðinn. Og svo var haldið áfram að þenja ríkisfjármálin, ausa fé á báða bóga, nota aðstöðu og auðvitað misnota hana. Hvað annað?”
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
