Sumir héldu, að bandarískar landgöngusveitir hefðu ráðizt á Íran um nóttina, þegar þeir svefndrukknir tóku upp Morgunblaðið á föstudaginn. “Leiftursókn” stóð þar með óvenjustóru letri yfir forsíðuna, hina hefð- bundnu síðu erlendra frétta.
Nánari athugun leiddi í ljós, að greinin fjallaði alls ekki um vandamál Carters og Khomeinis. Hún var bara auglýsing á Sjálfstæðisflokknum, merki þess, að hin hefðbundna kosningabarátta hér á landi væri komin í fullan gang.
Eitt flokksmálgagnanna hafði varpað af sér sauðargæru fréttablaðs og sýnt flokksklærnar með eftirminnilegum hætti. Síðan hefur Morgunblaðið verið samræmt áróðurstæki eins og hin flokksblöðin í landinu.
Fyrir kosningar virðast almennilegir blaðamenn fara í frí eða híði á flokksblöðunum. Við taka kommissarar flokkanna og hvers kyns undarlegt fólk, sem jafnaðarlega er ekki haft á almannafæri.
Þessir kosningasérfræðingar eru einstaklega fundvísir á aulafyndni um háttsetta stjórnmálaandstæðinga. Flest flokksblöðin marka rugli þessu sérstaka bása, en Tíminn er einna taugaveiklaðastur og dreifir ruglinu út um allt blað.
Flestir aðrir þættir kosningabaráttu flokksblaðanna eru með hefðbundnum hætti. Hvert blað sýnir fram á það með óyggjandi prósentutölum og línuritum, að allt hafi gengið í haginn á fyrri valdaskeiðum viðkomandi flokks og allt á afturfótunum á fyrri valdaskeiðum hinna flokkanna.
Lesendur taka þessum leikfimiæfingum með aðdáunarverðri þolinmæði. Þess verður þó ekki vart, að Alþýðuflokkurinn líði neitt fyrir að hafa blað, sem enginn les, og geta því ekki vakið athygli á tölfræðilegum áhugamálum sínum.
Einna frumlegastur í slagnum hefur Þjóðviljinn verið. Alla kosningabaráttuna hefur blaðið háð með annan fótinn í norðvesturríkjum Bandaríkjanna. Þar ku nefnilega vera fyrirtæki, sem gætu látið sér detta í hug að kíkja til Íslands.
Í loforðabransanum er Morgunblaðið mikilvirkast, enda búið að vera í stjórnarandstöðu í meira en ár. Þessi loforð hafa vakið svo mikla athygli, að Þjóðviljamenn eru farnir að gefa Morgunblaðið á götum úti.
Í rauninni eru loforð Morgunblaðsins og Sjálfstæðisflokksins ekki annað en hvassari útgáfa af fyrri óskalistum, sem jafnan hefur verið stungið undir stól í stjórnarsamstarfi við aðra flokka.
Athyglisvert er, að umræddur loforðabunki byggist á 35 milljarða niðurskurði fjárlaga ríkisins. Óljóst er þess getið, að höggva megi í niðurgreiðslur landbúnaðarafurða, sem að óbreyttu mundu nema 27 milljörðum á næsta ári.
Að öðru leyti er fátt um svör við því, hvernig milljarðarnir 35 verði sparaðir. Boðað er, að svör komi síðar. Já, auðvitað síðar. Leiftursóknin svonefnda er því án innihalds enn sem komið er. En úr því má sjálfsagt bæta í tæka tíð.
Þannig hefur kosningabaráttan verið háð undanfarna daga. Það hefur þó færzt mjög í vöxt, að þeir frambjóðendur, sem frambærilegir þykja, séu teymdir milli vinnustaða til að rabba við almenning.
Þeir, sem lengst ná í þessari síðustu listgrein, gæta þess að tala ekki um stjórnmál og segja í þess stað góð- látlegar gamansögur. Kannski felst í þessu viðurkenning á markleysi hinnar hefðbundnu kosningabaráttu í flokksblöðunum.
Vonandi fara þeir þó ekki allir að brosa út í annað og tala eins og véfrétt.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
