Þeir, sem verið hafa skemur eða lengur í útlöndum, kannast yfirleitt við hin mikið seldu dagblöð og vikublöð, sem stundum eru kölluð “gula pressan”. Þessi blöð eru að efnisvali og framsetningu mjög ólík því, sem þekkist hér á landi.
Morð og slys og persónulegt ólán af ýmsu tagi fyllir hverja síðuna á fætur annarri í þessum blöðum. Aðeins ein og ein frétt á stangli eru úr atvinnulífinu eða af alþjóðamálum. Kjallaragreinar með margvíslegum sjónarmiðum þekkjast varla og sums staðar vantar jafnvel leiðara.
Þessi erlendu dagblöð virðast vera skrifuð fyrir fólk, sem hefur svipuð áhugamál og það fólk og hér á landi les tímarit með svokölluðum “sönnum sögum”. Sem betur fer hafa íslenzku dagblöðin látið þennan markað eiga sig.
Við erum þó ekki alveg laus við sorpið, því að sum flokkspólitísku dagblöðin stunda í misjafnlega miklum mæli sóðaleg skrif í gamalkunnum moldviðrisstíl, þar sem flokkspólitíkin er látin vera upphaf og endir alls.
Að undanförnu hefur Tíminn gengið lengst á þessu sviði. Blaðið hefur brigzlað pólitískum andstæðingum sínum í Alþýðuflokknum og Alþýðubandalaginu um alls konar vammir og skammir án þess að geta sannað mál sitt. Tíminn bætir sér þetta upp með margvíslegum dylgjum og hálfkveðnum vísum.
Tíminn bendir blaðamönnum annarra blaða á að kynna sér hitt og þetta, og spáir því, að þá komi eitthvað gruggugt í ljós. Tíminn sakar marga helztu menn Alþýðuflokksins um skattsvik, án þess að nokkur fótur sé fyrir slíku. Og sí og æ er Tíminn að hnýta með ýmsum hætti í menn, sem blaðinu er illa við, svo sem Kristján Pétursson tollvörð.
Þetta sorp Tímans er hefnd blaðsins fyrir þau óþægindi, sem Framsóknarflokkurinn hefur af tengslum ýmissa fjáraflamanna við flokkinn. Ýmsir blaðamenn hafa verið ötulir við að grafa upp ýmsar staðreyndir, studdar margvíslegum skjölum og gögnum, sem hafa þrengt svigrúm ýmissa vandræðamanna í þjóðfélaginu.
Tíminn ver þessa menn með því að þyrla upp flokkspólitísku moldviðri um, að hinir og þessir menn í öðrum flokkum séu í rauninni ekkert skárri. Gallinn er bara sá, að sönnunargögn skortir yfirleitt í skrifum Tímans.
Einnig ver Tíminn þessa menn með því að rugla rannsóknum blaðamanna á öðrum dagblöðum saman við sorpskrif “gulu pressunnar” í útlöndum. Bendir blaðið á, að töluvert drama sé í ýmsum skrifum um spillinguna í íslenzku þjóðfélagi.
En því miður eru það staðreyndirnar sjálfar, sem eru æsilegar, en ekki framsetning þeirra Í dagblöðunum. Það er hráefnið sjálft, en ekki matreiðslan, sem gerir þessar spillingarfréttir æsilegar.
Kjarni málsins er sá, að hér á landi hefur vaxið margvíslegt illgresi í skjóli þagnar undanfarinna áratuga. Blaðamenn þurfa áfram að vinna ötullega að því að grafa upp þetta illgresi og sýna það lesendum blaða sinna. Þannig gera þeir blöðin betri, ábyrgari og heilbrigðari,
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
