Ríkisstjórnin hefur náð umtalsverðum árangri á því tæpa ári, sem hún hefur verið við völd. Hún á að vísu margt eftir ógert, en hún hefur komizt klakklaust yfir ýmsar hindranir, sem orðið hafa á vegi hennar.
Áður en stjórnin tók við, hafði landið verið næsta stjórnlítið í hálft ár, meðan vinstristjórnin var að gliðna í sundur. Þegar vinstri stjórnin missti meirihluta sinn á Alþingi, hafði hún ekki lengur svigrúm til athafna. Áhrif óhóflegra kjarasamninga og síversnandi viðskiptakjara fengu því að magnast of lengi í fyrrasumar.
Skugginn af atvinnuleysi var eitt stærsta vandamálið, sem nýja stjórnin þurfti að fást við. Hingað til hefur henni tekizt að komast klakklaust frá því. Ísland er líklega eina landið á Vesturlöndum, sem hefur komizt hjá atvinnuleysi í þeim vísi að kreppu, sem ráðið hefur ríkjum undanfarin misseri.
Eina frávikið frá þessu var verkfallið á stóru togurunum, sem olli sums staðar atvinnuleysi í fiskiðnaði. Að öðru leyti hefur vinnufriður haldizt og virðist ætla að haldast út þetta ár. Slíkur friður er að sjálfsögðu ein helzta forsenda þess, að þjóðin nái að rífa sig upp úr erfiðleikunum.
Hinir hófsamlegu kjarasamningar, sem nú hafa víðast hvar verið gerðir, stuðla einnig mjög að því, að útgerð þjóðarbúsins haldist með eðlilegum hætti á þessu ári, þrátt fyrir engan bata á viðskiptakjörum og mikla skuldasöfnun erlendis.
Þótt ríkisstjórnin hafi stöðugt verið upptekin við aðkallandi vandamál líðandi stundar, hefur hún einnig getað sinnt ýmsum framtíðarmálum, sem eiga á næstu árum að geta létt þjóðinni lífsbaráttuna. Hæst ber þar undirbúninginn að 200 mílna efnahagslögsögu og hröðun orkuþróunar landsins.
Stjórninni hefur sízt gengið að koma ríkisfjármálunum á réttan kjöl. Hún komst til valda of seint á árinu til að geta haft nægileg áhrif á mótun fjárlaga þessa árs. Hún gat að vísu hindrað, að sneið ríkisins af þjóðarkökunni héldi áfram að vaxa, en tókst ekki að skerða sneiðina að neinu marki.
Ástandið er líka orðið þannig í þjóðfélaginu, að völd þrýstihópanna aukast frá ári til árs. Hver einasta ríkisstjórn á í miklum erfiðleikum með að verjast ásókn þeirra í fé og forréttindi. Voldugustu þrýstihóparnir eiga mikla sök á að enn hefur ekki komizt til framkvæmda að verulegu ráði sá 3500 milljón króna niðurskurður ríkisútgjalda, sem boðaður var í ársbyrjun.
Ríkisstjórnin verður að grípa harðar í taumana á þessu sviði, þótt þrýstihóparnir berjist um á hæl og hnakka. Þjóðin í heild skilur, að í núverandi árferði hefur ríkið ekki ráð á að fjárfesta í nýrri þjónustu.
Við vandamálið bætist, að aðgerðirnar gegn innflutningi hafa reynzt svo árangursríkar, að tekjur ríkisins af tollum og söluskatti hafa ekki vaxið í samræmi við aðra veltu í þjóðfélaginu. Þess vegna ríður á, að niðurskurður ríkisútgjalda komist til framkvæmda.
Ríkisstjórnin hefur komist yfir svo margar hindranir á skömmum ferli sínum, að hún ætti líka, með stuðningi þjóðarinnar, að komast yfir þessa hindrun.
Jónas Kristjánsson
Vísir
