Sá, sem flettir Morgunblaðinu, Tímanum og Vísi annars vegar og Þjóðviljanum og Alþýðublaðinu hins vegar, kemst ekki hjá því að taka eftir hinni kerfisbundnu afstöðu í stjórnmálum, sem þar birtist.
Fyrri hópur blaðanna fylgir jafnan gerðum ríkisstjórnarinnar, ver þær og útskýrir. Að þeirra mati gerir ríkisstjúrnin jafnan hið rétta í landhelgismálum, fjármálum og efnanhagsmálum, svo að umdeild atriði séu nefnd. Í bland koma svo föðurlegar áminningar til launþega um, að þjóðarbúið þoli ekki launahækkanir.
Síðari hópur blaðanna er jafnan andvígur gerðum ríkisstjórnarinnar og kemur það fram bæði í þrasi og háði. Að þeirra mati gerir ríkisstjórnin aldrei hið rétta í neinu máli og er í samsæri með vinnuveitendum gegn hófsömum óskum launþega um mannsæmandi lífskjör.
Nýjasta blaðið, Dagblaðið, hefur ekki þessa kerfisbundnu afstöðu í stjórnmálunum. Blaðið hefur stutt ríkisstjórnina í sumum málum og verið andvígt henni í öðrum, eftir málsatvikum hverju sinni. Menn geta ekki lesið sjálfvirka flokkspólitíska afstöðu í stjórnmálaskrifum Dagblaðsins. En segja má, að blaðið hafi meira gert að því að gagnrýna ríkisstjórnina en lofa hana.
Dagblaðið hefur lagt sérstaka áherzlu á að afla sér kjallaragreina eftir bæði þjóðkunna menn og lítt kunna. Höfundarnir hafa spannað yfir svið, sem nær frá því að vera hægra megin við Sjálfstæðisflokkinn yfir í að vera vinstra megin við Alþýðubandalagið. Samanlagt gefa þessar kjallaragreinar innsýn í ótrúlega margvísleg sjónarmið.
Að öðru leyti er Dagblaðið einnig frábrugðið einstefnublöðunum. Blaðið hefur reynt að upplýsa huldumál stjórnvalda. Til dæmis skýrði blaðið eitt blaða frá uppistandinu í Sölustofnun lagmetisiðnaðarins og kvörtunarbréfi Seðlabankans út af léttúð fjármálaráðuneytisins. Og blaðið varð fyrst til að segja frá hinni “svörtu” skýrslu um ástand fiskistofnanna.
Meðal fjölda annarra mála, sem Dagblaðlð hóf umræðu um og hefur fjallað um blaða ýtarlegast, er tregða Landbelgisgæzlunnar víð að setja svartolíu á varðskipin, gullæðið, sem hefur fylgt í kjölfar ónákvæmra laga um tannlækningar, og sviptingarnar, sem bafa verið i kringum sparisjóðinn Pundið.
Stundum hafa skrif Dagblaðsins borið nokkurn árangur. Ríkisvaldið neyddist til að viðurkenna mistök við útreikning skyldusparnaðar. Og það neyddist til að falla frá reglugerð um, að síld mætti aðeins salta úti á sjó um borð í veiðiskipunum.
Mikilvægust er þó barátta blaðsins fyrir hagsmunum litla mannsins í þjóðfélaginu, en hann hefur jafnan mátt sín lítils gegn kerfinu og þrýstihópunum. Blaðið befur rakið ýtarlega ótal dæmi um þetta ástand. Skyldur þessu eru hinn mikli fjöldi greina með samanburði á vöruverði. Og ekki má gleyma hinum 400 lesendabréfum blaðsins. Þau eru jafnmörg og samanlögð lesendabréf allra hinna blaðanna á sama tíma.
Það er því ekki nema von, þótt hin blöðin telji fæðingu Dagblaðsins hafa verið hreinan óþarfa!
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
