Niðurstöðutölur fjárlagafrumvarpsins hafa þróazt með þeim hætti, er Vísir spáði fyrr í vetur. Eftir aðra meðhöndlun fjárveitinganefndar er frumvarpið komið upp í 29,5 milljarða króna. Og við þriðju umræðu á það líklega eftir að hækka enn, ef þingmenn þjóðarinnar verða áfram við sitt gamla heygarðshorn.
Í rauninni er frumvarpið þegar komið yfir 30 milljarða króna eða yfir 30% af áætluðu 100 milljarða þjóðarbúi á næsta ári. Það vantar nefnilega í það kostnaðarliði, bæði vegna þegar orðinna hækkana og vegna ákvarðana, sem felast í frumvarpinu sjálfu.
Nýjasta útgáfa fjárlagafrumvarpsins ber það með sér, að áfengi og tóbak eiga að hækka í verði, sem nemur 1,2 stigum kaupgjaldsvísitölu og að niðurgreiðslur eiga að lækka sem nemur 3,8 stigum. Hins vegar gerir frumvarpið ekki ráð fyrir þeim útgjaldaauka, sem verður 1. marz vegna þessara fimm vísitölustiga.
Frumvarpið gerir ekki heldur ráð fyrir þeirri fimm stiga hækkun kaupgjaldsvísitölu, sem áætlað er, að verði 1. marz vegna þegar orðinna hækkana og hækkana, sem verða um áramótin. Samtals verða nýju vísitölustigin 1. marz hvorki fleiri né færri en tíu. Og ekki er til króna fyrir þeim á fjárlögum.
Við meðferð frumvarpsins hafa ýmsir tekjuliðir verið teygðir furðulega mikið. Áætlun um tolltekjur hefur verið hækkuð um nærri milljarð frá upphaflegri áætlun frumvarpsins og er þó komið fram stjórnarfrumvarp um lækkun tolla. Þessar teygingar eru svo sem skiljanlegar, þegar ríkisstjórnir eru í mikilli kreppu og vilja samt halda á lofti þeirri ímyndun, að fjárlög nái endum saman.
Hinu verður vart trúað, að stjórnin ætli að láta samþykkja fjárlög án þess að taka tillit til tíu stiga hækkunar kaupgjaldsvísitölu, sem að næstum hálfu leyti er til komin vegna ákvæða í fjárlagafrumvarpinu sjálfu. Miklu líklegra er, að ríkisstjórnin hafi á prjónunum að taka vísitöluna úr sambandi að meira eða minna leyti.
Hækki vísitalan um tíu stig 1. marz, verður ekki 20% verðbólga á næsta ári eins og að undan förnu, heldur yfir 30% og jafnvel yfir 40% verðbólga. Sérfræðingar ríkisstjórnarinnar hafa vafalaust bent henni á þennan óhugnað. Ráðherrarnir sjá, að ekki er lengur hægt að láta reka á reiðanum. Eitthvað verður að gera og það snarlega.
Vegna þessa má líta á nýjustu útgáfu fjárlagafrumvarpsins sem eins konar aðvörun til samninganefndar Alþýðusambandsins um, að ástandið sé alvarlegt, kauphækkanir séu tilgangslitlar og þar á ofan megi menn eiga von á óvinsælum aðgerðum.
Hitt fylgir ekki þessari kveðju til Alþýðusambandsins, að orsakanna að þessu öngþveiti er að leita í þeirri staðreynd, að ríkisstjórnin hefur á aðeins örfáum árum belgt ríkisbúið úr 20% í 30% af þjóðarbúinu öllu.
Jónas Kristjánsson
Vísir
