Brezkum lækni var misþyrmt í Chile um árið, þegar herforingjar gerðu þar byltingu. Læknirinn lýsti þessu, þegar hann kom heim aftur. Brezka ríkisstjórnin brást ekki þannig við, að hún segðist líta alvarlegum augum á málið, né lét hún dómkvadda menn rannsaka lýsingar læknisins. Hún sagði: Árás á einn brezkan þegn er árás á brezka ríkið. Og hún sleit umsvifalaust stjórnmálasambandi við Chile.
Ólíkt hefst islenzka ríkisstjórnin að, þegar óvenju fólskuleg árás er gerð á marga starfsmenn Landhelgisgæzlunnar um borð i varðskipinu þór uppi í landsteinum. Og það er sama, hversu oft Bretar reyna að sigla niður varðskipin. Ríkisstjórnin okkar þvælist stöðugt fyrir kröfum almennings um tafarlaus stjórnmálaslit við Bretland.
Aðgerðir ríkisstjórnarinnar undanfarnar vikur líkjast skipulegu undanhaldi. Hver leiðin á fætur annarri hefur verið fundin til að draga stjórnmálaslit á langinn. Fyrst var beðið eftir sjóprófum. Síðan var beðið eftir niðurstöðum sérstakrar rannsóknarnefndar. Loks var framkvæmdastjóra Atlantshafsbandalagsins gefinn frestur til að reyna að sansa brezku ríkisstjórnina. Á meðan endurtekur forsætisráðherra í síbylju, að hann líti alvarlegum augum á ástandið.
Þessir biðleikir ríkisstjórnarinnar hafa reynt mjög á þolinmæði þjóðarinnar, sem stendur einhuga að baki kröfunnar um tafarlaus stjórnmálaslit. Biðleikirnir hafa rekið fleyg á milli þjóðar og ríkisstjórnar. Þar á ofan hefur forsætisráðherra fordæmt friðsamlegar mótmælaaðgerðir nokkurra Suðurnesjamanna og Hornfirðínga, sem flestir Íslendingar styðja.
Nú kann að vera, að Luns framkvæmdastjórí hafi lofað einhverju, sem gefur rikisstjórninni möguleika á heillar viku frestun á stjórnmálaslitum. En það má vera mjög merkilegt loforð. Ef í því felst “millíganga” upp á 65-85 þúsund tonna þorskafla, verður frestunin að flestra dómi talin ástæðulaus.
Luns virðist nú hafa tekizt að fá brezku stjórnina til að kalla skip sín út fyrir 200 mílur. Nú munu Íslendingar fylgjast gaumgæfilega með aðgerðum varðskipanna á miðunum. Ef þau aðhafast lítið gegn brezku togurunum, má líta svo á, að rikisstjórnin hafi lofað Luns eínhverju slíku á móti. Ekki batnar þá hlutur hennar.
Það er út í loftið að gefa í skyn, að skipulegt undanhald ríkisstjórnarinnar gagnvart almenningsálitinu sýni sterkar taugar hennar og að hún láti ei innlendar múgæsingar hlaupa með sig í gönur. Það er auðvelt að rugla saman rósemí og ráðleysi. Og því miður lítur út fyrir, að ríkisstjórnin sé í nánara sambandi við erlenda viðsemjendur og milligöngumenn en sína eigin þjóð.
Eitt er víst, að brezka rikisstjórnin mundi í hliðstæðri aðstöðu ekki láta sig dreyma um að leika biðleiki út og suður til að forðast stjórnmálaslit. Hún kynni að segja sig líta alvarlegum augum á ástandið, en hún léti lika verkin tala.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
