A landsfundi Alþýðubandalagsins fyrir helgjna tjáði Lúðvík Jósepsson fundarmönnum, að gagnrýni á ríkjandi landbúnaðarstefnu væri rugl. Ennfremur sagði hann, að innlend orka til almennra nota og og stóriðju yrði uppurin eftir 40 ár.
Þessar yfirlýsingar eru hápunktur stjórnmálaferils hins frárarandi formanns Alþýðubandalagsins. Þær sýpa formann og flokk, sem “falla utan við efnahagslega hugsun”, svo að notuð séu orð Þrastar Ólafssonar á sama landsfundi.
Ekki fylgir sögunni, hvort Lúðvík tók ofan gleraugun, meðan hann fræddi fundarmenn um þessi atriði. Vel getur verið, að hann trúi því sjálfur, að stunda megi hér rányrkju og offramleiðslu á sjó og landi og geyma orkuna til síðara brúks.
Lúðvík er ekki einn í draumaheimi Alþýðubandalagsins. Á landsfundinum kvartaði Hrafnkell Jónsson frá Eskifirði um, að jafn íhaldssamt væri mál hins nýkjörna formanns flokksins, Svavars Gestssonar félagsmálaráðherra.
Hrafnkell óttaðist rányrkju og offjárfestingu í landbúnaði og sjávarútvegi, innflutningshöft og íhaldssemi Alþýðubandalagsins og mælti síðan með orkufrekum iðnaði. Líklega hefur Hrafnkell farið flokkavillt inn í forneskju Lúðvíks.
Enn sem komið er notum við ekki nema 10% af skynsamlega nýtilegri vatnsorku landsins og 5% af varmaorkunni. Sumt af þessu fer til stóriðju og annað til almennra nota. Samanlagt fáum við út úr þessu um 1000 megawött.
Heildarorkuþörf okkar er nú um 2000 megawött. Hún gæti hugsanlega verið komin upp í 3400 megawött um aldamótin. Þá þyrftum við jafnframt að vera búin að láta innlenda orkugjafa ryðja innfluttri olíu úr vegi.
Til þess að ná báðum þessum markmiðum í senn þyrftum við að nota um 25% af skynsamlega nýtilegri orku landsins. Við eigum því töluvert aflögu til síðari tíma brúks, eins og Lúðvík vill, eða til orkufreks iðnaðar, eins og flestir aðrir vilja.
Eftir aldamótin verður þjóðinni að mestu hætt að fjölga. Þá mun orkuþörf til almennra nota aukast mjög lítið, hvað sem Lúðvík segir. Ennfremur verða þá komnir til skjalanna nýir orkugjafar, sem munu veita vatni og varma harða keppni.
Í rauninni þurfum við að efna tvöfalt hraðar til orkufreks iðnaðar en við hðfum gert undanfarin ár. Við þurfum fyrirtæki á borð við saltver, sykurver, ylræktarver, pappírsver og málmver, svo að nokkur umtöluð dæmi séu nefnd.
Þessi þörf stafar ekki af því, að orkufrekur iðnaður sé allra meina bót. Hún stafar bara af því, að við þurfum fleiri stoðir undir lífskjör þjóðarinnar. Almenningur mun ekki una hagrýrnun, þótt Alþýðubandalagið vilji meiri landbúnað.
Við lifum í veröld samanburðar og við skugga landflótta. Í nágrannalöndunum eiga landar okkar kost á stuttum vinnutíma og þægilegri útborgun í eigin húsnæði, svo að tvö dæmi séu nefnd. Ísland neyðist til að kepparvið þessar freistingar.
Í Alþýðubandalagið hefur safnazt margt fólk utan efnahagslegrar hugsunar. Það heldur, að orkufrekur iðnaður felist í sálarlausum færiböndum. Það heldur, að hér á landi sé unnt að halda úti þjóðfélagi í líkingu við Árbæjarsafn.
Ef Lúðvík og Svavari tækist að reka þjóðina ýmist upp á heiðar eða af landi brott, er hætt við, að orkuvandinn leysist á þann hátt, að hér verði ekki mannskapur til að nýta orkuna, hvorki til 40 né 400 ára.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
