Oft hefur Framsóknarflokkurinn fengið orð fyrir að vera óáþreifanlegur flokkur, opinn í báða enda. Þess vegna er athyglisvert, að hann skuli nú vera eini flokkurinn, sem er sjálfum sér samkvæmur í skerðingu launa í landinu.
Fyrr á þessu ári stóð Framsóknarflokkurinn að kaupráni í samvinnu við Sjálfstæðisflokkinn. Nú hefur hann endurtekið þetta kauprán, en að þessu sinni í samvinnu við Alþýðubandalagið og Alþýðuflokkinn.
Allir flokkar aðrir en Framsóknarflokkurinn hafa skipt um skoðun á kaupráni, en eingöngu vegna breytingar á afstöðu þeirra til ríkisstjórnar. Og stefnufesta Framsóknarflokksins í málinu stafar að sjálfsögðu af því, að flokkurinn var í ríkisstjórn í bæði skiptin.
Sjálfstæðisflokkurinn fylgdi kaupráni í stjórnaraðstöðu, en er á móti því í stjórnarandstöðu. Alþýðubandalagið og Alþýðuflokkurinn voru fyrr á þessu ári hatrammir andstæðingar kaupráns sem stjórnarandstöðuflokkar, en standa nú fyrir hliðstæðu kaupráni sem stjórnarflokkar.
Í rauninni er mál þetta gott dæmi um, að hér á landi er vart unnt að tala um mun á stefnum stjórnmálaflokka, þegar til framkvæmda kemur. Hér ríkja raunar tvær stjórnmálastefnur, stjórnarstefna og stjórnarandstöðustefna, næstum óháðar því, hvaða flokkar eru í stjórn og stjórnarandstöðu.
Munurinn á fyrra og síðara kaupráni þessa árs er eingöngu fólginn í, að Alþýðubandalagið og Framsóknarflokkurinn hafa betra lag en Sjálfstæðisflokkurinn á að blekkja forystumenn launþegasamtaka eða betra lag á að koma þeim úr ógöngum fyrri viðhorfa án þess að þeir glati andlitinu.
Árangur síðara kaupránsins umfram hið fyrra byggist á meiri sjónhverfingum. Alþýðubandalagið knúði fram niðurstöðu, sem er nægilega full af sjónhverfingum, svo að bandalagið treystir sér til að halda því fram, að kaupránið sé í rauninni ekki kauprán.
Annaðhvort trúa forustumenn launþegasamtaka þessu eða þeir telja henta sér að þykjast trúa því. Sennilega er síðari skýringin réttari. Annars mætti ætla, að þeir stigju ekki í vitið. Það kemur líka í ljós, að þeir verja síður innihald kaupránsfrumvarpsins en form aðdraganda þess, þ.e. samráðin.
Þeir, sem hugsa vilja, sjá, að tilgangslaust er að krukka í launin í landinu sem lið í verðbólgubaráttu, nema markmiðið sé að minnka kaupmáttinn og draga þannig úr verðbólgu. Ef kaupmáttur ætti að vera óbreyttur, þyrfti ekki að krukka í launin.
Sagt er, að kaupmáttur eigi að haldast nokkurn veginn og að lífskjör verði óbreytt, af því að ríkissjóður muni auka niðurgreiðslur á landbúnaðarafurðum og koma á félagslegum umbótum. Auðvitað kostar slíkt fjölda milljarða, sennilega 15-20 milljarða, og færir verðbólguna bara til.
Efnahagsfrumvarp ríkisstjórnarinnar er gersamlega marklaust, ef ætlunin er að standa við loforðin um auknar niðurgreiðslur og félagslegar umbætur. Verðbólgan verður þá eins og hún hefði orðið án slíkra laga. Verðmæti verða nefnilega ekki til út í loftið, hversu flóknum sjónhverfingum sem beitt er.
Grátlegast er, að svo miklar sjónhverfingar skyldi þurfa til að fá vinnufrið í landinu, að efnahagsfrumvarpið þynntist svo mjög, að það leysir ekki einu sinni tímabundinn vanda. 1. marz á næsta ári fer allt aftur á hvolf, því að þá verður hulan að verulegu leyti fokin af sjónhverfingunum.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
