Nýlega sagði vegamálastjóri, að vetrarveður gætu orðið svo mikil á Sprengisandi, að menn gætu lent í beinni lífshættu, ef vetrarvegur yrði lagður þar yfir. Þessi röksemd er sennilega sú veigamesta, sem hægt er að setja fram gegn lagningu slíks vegar. En hún sannfærir samt ekki
Ef lagður yrði snjólaus vetrarvegur yfir Sprengisand, mundi daglega vera mikil umferð á honum. Hver bílstjóri gæti þá haft öryggi og stuðning af öðrum bílstjórum á sandinum. Auk þess mætti suma verstu dagana loka veginum fyrir öðrum en talstöðvarbílum. Og allir þunaflutningamenn á Norðausturlandsleiðum mundu sjá sér hag í að hafa slíkar talstöðvar.
Nú er vetrarseta Í Sandbúðum. Er nokkuð því til fyrirstöðu, að með vetrarveglnum yrði þar og við Nýjadalsskálann komið upp greiðasölu til frekara öryggis? Föst umferð árið um kring mundi gera þesssum áningarstöðum kleift að standa undir sér.
Einnig kæmi til greina að leggja símakapal eftir veginum milli landshluta og nota aðstöðuna til að koma upp neyðarsímum með ákveðnu millibili á leiðinni. Slíkir símar ættu raunar yfirleitt að vera á fjallvegum hér á landi. En þetta mundi auðvitað auka verulega kostnaðinn við lagningu Sprengisandsvegar.
Vetrarvegur yfir Sprengisand mundi koma Norður- og Norðausturlandi í mun betra vegasamband við Suðvesturland en nú er. Allir þungaflutningar milli þessara landshluta mundu færast yfir á þessa tiltölulega stuttu og beinu leið.
Skaflar á Holtavörðu- og Öxnadalsheiðum mundu ekki stöðva umferð, né heldur þíðan á vorin. Á Sprengisandsvegi væri hlemmiskeið eínmitt á þeim tíma, er heiða- og byggðavegirnir eru sem viðkvæmastir á vorin. Þá væri fremur en nú hægt að hlífa þeim.
Kjarni málsíns er svo sá, að hvergi á landinu er til betra og þægilegra vegarstæði en einmitt á Sprengisandi. Hann er skraufaþurr nánast alla leiðina. Að vísu yrði í verksmiðju að fjöldaframleiða smábrýr til aó setja á þurru árfarvegina, sem verða eins og stórfljót, þegar vorar á sandinum. Að öðru leyti yrði vegurinn skjótunnið verk stórvirkum vinnuvélum.
Þar við bætist, að miklum mun ódýrara yrði að búa til yfir Sprengisand vetrarveg með varanlegu slitlagi en á nokkrum öðrum vegi milli landshluta. Þar eru ekki botnlausu mýrarnar né skaflaskorningarnir, sem annars staðar gera vegagerðarmenn gráhærða.
Hér er því ekki haldið fram, að vetrarvegur yfir Sprengisand, jafnvel með varanlegu slitlagi, eigi að vera næsta verkefni íslenzkrar vegagerðar. Fjárhag þjóðarinnar er þannig háttað, að menn verða að fara sér hægt í öllum stórverkefnum.
Hins vegar hefur greinilega skort, að hugmyndin um veg yfir sandinn skipaði eðlilegt rúm í áætlunum sérfræðinga um æskilega framtíðarþróun vegagerðar á Íslandi. Sérfræðingar eru stundum íhaldssamastir og blindastir allra manna á snjallar hugmyndir.
Jónas Kristjánsson
Dagblaðið
